Nguyễn Tiến Cường
Ngày 22.09.2023 người tù Lê Văn Mạnh đã bị chế độ CSVN tử hình. Tin ông Mạnh bị tử hình không làm tôi bất ngờ bởi tôi biết, sớm muộn gì thì những người tù bị cộng sản VN kết án tử sẽ phải có người bị thi hành án. Chủ trương của chế độ CSVN là Giết Gà Dọa Khỉ (Sát kê hách hầu) vừa đe dọa, khủng bố người dân vừa chứng minh cho dân thấy quyền lực của họ, bất cần, không hề sợ hãi hay quan tâm đến dư luận quốc tế.
Cá nhân tôi tin rằng những người tù bị CSVN kết án tử như Lê Văn Mạnh, Hồ Duy Hải, Nguyễn Văn Chưởng và nhiều người khác nữa bị oan ức vì những cuộc điều tra của công an Việt Nam thường rất yếu kém về nghiệp vụ chuyên môn khi điều tra, thiếu bằng chứng, cộng với sự vô cảm, hời hợt và bệnh thành tích, cần có tội phạm để báo cáo, kết luận của các điều tra viên.
Bản tin của RFA ngày 23.09.2023 nói đến vụ thi hành án của ông Lê Văn Mạnh khiến tôi liên tưởng đến cuốn phim The Green Mile quay năm 1999 do 2 tài tử Tom Hanks và Michael Clarke Duncan đóng vai chính. Đây là cuốn phim mà đạo diễn khi kết thúc, muốn nhắn nhủ thế giới nói chung, nước Mỹ nói riêng: – Hãy dừng ngay việc kết án tử hình.
Phim bắt đầu từ những cảnh trong viện dưỡng lão năm 1998, Paul Edgecomb bật khóc khi cùng người bạn gái Elaine coi phim Top Hat, nghe bản nhạc Cheek To Cheek trong phim. Thấy bà Elaine lo lắng, Paul Edgecomb từ tốn kể lại cho Elaine về những biến cố mà ông đã trải qua khi là cảnh sát, trưởng giám thị khu tử tù được gọi bằng cái tên thật êm đềm: -Dặm xanh!
Một ngày đẹp trời năm 1935, Paul Edgecomb trưởng giám thị khu tử tù (Block E)– những người bị kết án tử, đang chờ tới ngày thụ án, được gọi là Dặm Xanh – của nhà tù Cold Mountain, bang Louisiana nhận một tử tù da đen tên John Coffey cao hơn 2m, to lớn, vạm vỡ, bắp thịt cuồn cuộn bị kết tội hãm hiếp rồi giết 2 em bé người da trắng. Tuy nhiên, trái với vóc dáng to lớn, bậm trợn bên ngoài, John Coffey có giọng nói nhỏ nhẹ, cử chỉ từ tốn, hiền hòa.
Paul Edgecomb có 4 cảnh sát dưới quyền, Brutus Howell, thường được gọi đùa là Brutal (độc ác), Dean Stanton, Harry Terwilliger, and Percy Wetmore. Percy Wetmore – cháu vợ của thống đốc tiểu bang, thường vênh váo ỷ lại vào thân thế mình để ngược đãi, hành hạ tù nhân.
Một thời gian ngắn sau, khu tử tù (block E) nhận được một tù nhân mới – William Wharton, biệt danh Wild Bill. Giám đốc trại tù (warden) Hal Moores báo trước cho Edgecomb biết Wild Bill là một tử tù cực kỳ nguy hiểm, đã tấn công các cảnh sát giám thị nhiều lần và vừa bị kết án tử vì giết chết 3 người, trong đó có một thiếu phụ mang thai.
Vào buổi chiều tiếp nhận Wild Bill, John Coffey cảnh cáo Edgecomb phải cẩn thận khi kề cận Wild Bill. Lời khuyên của Coffey không dư thừa, vừa vào bên trong Block E, Wild Bill đã tấn công, dùng cùi chõ đánh vào mặt Harry Terwilliger gần ngất đi , đá vào hạ bộ Edgecomb – vốn có bệnh sạn thận từ trước, mỗi lần đi tiểu rất khó khăn, đau đớn – khiến Edgecomb gục xuống, Wild Bill kế đó dùng còng tay xiết cổ Dean Stanton gần chết, may Brutal nghe động, chạy vào tiếp cứu kịp, dùng gậy cảnh sát đánh gục Wild Bill trong lúc Percy Wetmore có gậy trong tay nhưng run rẩy không dám đến gần Wild Bill.
Sau đó, khi Wild Bill đã bị nhốt vào buồng giam, Brutal, Terwilliger, Stanton giải tán đi làm phận sự, báo cáo mọi chuyện, chỉ còn lại Edgecomb trong block E với những tù nhân. Coffey gọi Edgecomb đến gần rồi bất ngờ luồn một tay qua song sắt buồng giam, chụp cổ áo Edgecomb ghì chặt ông vào song cửa, tay kia chụp vào hạ bộ Edgecomb. Một luồng điện mạnh truyền từ Coffey qua Edgecomb khiến cho ông há hốc miệng ra, run rẩy dữ dội, toát mồ hôi. Coffey há miệng đón một luồng hơi bí ẩn với những vật nhỏ như côn trùng từ trong miệng Edgecomb bay ra.
Khoảng 1-2 phút sau, Coffey buông Edgecomb ra, Edgecomb chợt cảm thấy cả người nhẹ nhõm, khỏe khoắn hẳn, trong lúc Coffey mệt mỏi leo lên giường nằm. Edgecomb đi vào nhà cầu và thật vui mừng khi thấy bệnh sạn thận của mình biến mất một cách khó hiểu khiến việc đi tiểu của ông trở nên dễ dàng không khó khăn, đau đớn như trước đây.
Ngạc nhiên vì chuyện này, Edgecomb để tâm hiểu vụ án cưỡng hiếp rồi sát hại 2 bé gái của John Coffey, đọc hồ sơ kết tội, tìm đến Burt Hammersmith, luật sự bào chữa cho Coffey nhưng lại tin rằng Coffey có tội. Tuy nhiên cuối cùng, Edgecomb cũng không thu thập thêm được điều gì giải tỏa được thắc mắc của mình về nhân cách lạ lùng của Coffey.
Trong lúc đó, hành vi của Wild Bill ngày càng hung hăng hơn, hắn khiêu khích, tấn công giám thị mỗi khi có dịp như phun nước bọt vào mặt Edgecomb, đi tiếu vào chân Harry Terwilliger…Edgecomb quyết định trừng phạt Wild Bill bằng cách dùng vòi cứu hỏa xịt nước thật mạnh lên người Wild Bill, rồi trói lại nhốt vào phòng tối một ngày.
Khi được thả ra, Wild Bill hứa sẽ không tái phạm nhưng vẫn chứng nào tật nấy. Bà Jan, vợ của Edgecomb, sau khi thấy chồng được Coffey chữa hết bệnh sạn thận, làm một ổ bánh bắp cám ơn, tặng cho Coffey. Coffey chia một phần bánh cho “Del”. Wild Bill tìm cách mua lại một góc bánh của “Del”, nhai nhuyễn ra, gọi Brutal lại gần, phun vào mặt Brutal rồi cười thích thú.
Một lần khác,Wild Bill bất ngờ chụp cổ Percy khi Percy đi ngang qua, sát vào buồng giam Wild Bill. Wild Bill xiết chặt cổ Percy khiến Edgecomb và Brutal phải rút súng chĩa vào Wild Bill. Wild Bill cười khành khạch thả Percy ra. Percy gần như nghẹt thở vì bị xiết cổ, sợ hãi đến độ tiểu luôn trong quần trong lúc “Del” cười rũ rượi vì thích thú.
Căm tức “Del” vì đã chế nhạo mình, Percy đạp chết con chuột Jingles – người bạn tù nhỏ bé, rất thông minh, biết làm xiếc với cái lõi gổ của ống chỉ – của “Del”. John Coffey, một lần nữa dùng năng lực siêu nhân của mình hồi sinh con chuột Jingles.
Sự trả thù “Del” của Percy lên đến cao điểm vào ngày “Del” phải lên ghế điện thọ án. Percy được cử làm người đại diện pháp luật, tuyên bố thi hành án lệnh, đặt miếng bọt biển (spong) tẩm nước để dẫn điện trên đầu “Del”. Thay vì tẩm nước, Percy để miếng bọt biển khô lên đầu “Del” khiến cho buổi thọ án trở thành cuộc tra tấn, “Del” giẫy dụa, đau đớn, la hét khi toàn thân bốc cháy vì dòng điện. Những người chứng kiến buổi thọ án hoảng loạn bỏ chạy ra ngoài. Edgecomb, và Hal ép buộc Percy phải làm đơn xin thuyên chuyển đi nơi khác. Con chuột Jingles cũng bỏ đi mất sau khi “Del” thọ án.
Cảm nhận được năng lực huyền bí của John Coffey, vào một buổi tối, Edgecomb thuyết phục rồi dàn xếp đưa Coffey đi chữa bệnh cho bà vợ bị ung thư của Hal. Đánh thuốc mê Wild Bill, bắt trói Percy, nhốt vào phòng tối, Edgecomb cùng Brutal, Terwilliger đưa Coffey đến nhà Hal, Stanton ở lại giám thị.
Cuộc chữa trị thành công như một phép lạ. Edgecomb, Terwilliger, Brutal trở về Block E cởi trói, thả Percy ra khỏi phòng tối sau khi dọa Percy là sẽ phát tán, kể hết những chuyện hèn nhát của hắn nếu hắn báo cáo mọi chuyện cho bà vợ thống đốc tiểu bang.
Thất thế, cô đơn, Percy chấp nhận giao ước, bực tức đi ra khỏi phòng tối dọc theo dẫy phòng giam nhưng chưa được mấy buớc, ngang qua phòng Coffey, hắn bị Coffey chụp lại, ghì chặt vào song sắt, Percy hoảng sợ há miệng la lớn nhưng không thành tiếng, một luồng hơi mờ ảo với những vật nhỏ li ti từ miệng Coffey bay vào miệng Precy.
Mọi việc diễn ra chỉ khoảng nửa phút, Coffey buông Percy ra, hắn thất thểu đi tiếp vài bước, đến phòng Wild Bill, chẳng hiểu sao hắn đột ngột đứng lại nhìn chằm chặp Wild Bill vài giây rồi chẳng nói chẳng rằng rút súng bắn liên tiếp mấy phát vào Wild Bill.
Mọi người hiện diện kinh hoàng trước biến cố. Coffey gọi Edgecomb lại gần, nắm tay ông nói: -Tôi muốn truyền lại cho ông một chút năng lực để ông hiểu rõ mọi chuyện. Edgecomb rùng minh như bị điện giật, ông nhắm mắt nhưng lại thấy rõ toàn bộ diễn tiến từ lúc Wild Bill dụ dỗ, đe dọa 2 bé gái rồi hãm hiếp, giết chết 2 bé. Coffey nói nhỏ với ông: -Tôi phải trừng phạt họ, cả 2 người.
Percy sau khi bắn chết Wild Bill trở thành kẻ mất trí, được đưa vào bệnh viện tâm thần Briar Ridge. Phim còn một đoạn nói về giao tiếp giữa Edgecomb và Coffey vào những ngày trước khi Coffey thọ án.
Phim The Green Mile gửi đến khán giả một thông điệp thật rõ ràng: -Tất cả mọi quốc gia trên thế giới nên hủy bỏ án tử hình.
*********
