Người Việt bày tỏ vui mừng trên mạng xã hội trong cuối tuần qua trước tin quân Ukraine phản công chiếm lại một loạt các thành phố quan trọng ở vùng đông bắc nước này từ quân Nga.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy trong bài phát biểu đêm thứ sáu tuần qua nói rằng quân Ukraine đã giải phóng được 30 khu dân cư ở Kharkiv. Bộ Quốc phòng Nga thừa nhận đã phải rút quân khỏi thành phố Izium – thành phố chiến lược quan trọng trong khu vực đối với quân Nga ở miền đông Ukraine. Nhưng phía Nga gọi cuộc rút lui là chiến thuật để tập trung quân cho hướng Donetsk.
Facebooker Bác Sĩ Hiếu bình luận về cuộc rút chạy mà phía Nga gọi là “kế hoạch rút lui chiến thuật” như sau:
“Quân Nga chạy nhanh quá làm Ukraine đuổi theo không kịp. Chỉ tiếc cho lính Nga không kịp mang về hết được số máy giặt và tủ lạnh họ khai thác được.”
Facebooker Nguyễn Triệu Vỹ nói “Bộ đội cụ Tin đã chạy khỏi Kherson và Dobass một cách thành công theo đúng kế hoạch của chiến dịch quân sự đặc biệt”.
Chính phủ Nga ngay từ đầu cuộc chiến tại Ukraine vào tháng 2 vừa qua đã gọi đây là một chiến dịch quân sự đặc biệt thay vì gọi là cuộc chiến xâm lược.
Facebooker Oanh Vy Lý viết:
“Quân Nga đang chạy bở hơi tai, đứt hơi thở. Nhiều cư dân mạng đề nghị trao chức vô địch chạy marathon đồng đội giải ‘rút lui’ mở rộng trên 8.000 km cho quân Nga, quả xứng đáng.”
Trên trang Facebook cá nhân, nhà văn Nguyễn Thông– với hơn 27.000 người theo dõi, viết:
“..Đám phát xít Nga nó không dễ dàng chấp nhận chịu thua (nói chữ là thất bại) nhưng thực tế chiến trường mới là nhân tố quyết định. Và thực tế cho thấy nó đang thua, có thể thua nhanh hơn nhiều người nghĩ…
Những người tử tế đang mong Ukraine thắng nhanh hơn nữa để giải phóng đất nước khỏi quân xâm lược tàn bạo.”
Ông cũng nói có không ít kẻ cay cú khi Nga thua, như tướng công an Lê Văn Cương hay đại tá quân đội Lê Thế Mẫu, nhưng “lịch sử là dòng thác, rác rưởi tất bị cuốn phăng.”
Bình luận về những diễn biến mới nhất trong cuộc xung đột Ukraine-Nga, cựu sỹ quan tình báo của Quân đội Nhân dân Việt Nam Vũ Minh Trí trao đổi với phóng viên của Đài Á Châu Tự Do (RFA) qua tin nhắn như sau:
“Những ngày gần đây, phía Ukraine liên tục giành chiến thắng là điều rất dễ hiểu bởi họ có đủ hai yếu tố chủ yếu nhất, đó là ý chí chiến đấu và óc thông minh, sáng tạo rất cao bên cạnh việc được trang bị vũ khí rất hiện đại.”
“Phía Nga thì ngược lại, ngày càng thể hiện là một đội quân ô hợp, rệu rã về chính trị, với vũ khí, trang bị kĩ thuật kém tiên tiến, thậm chí còn lạc hậu,” ông Trí nói.
Theo cựu cán bộ của Tổng cục Tình báo Quân đội, công tác tình báo cũng góp phần đáng kể vào chiến thắng của Ukraine.
Theo ông, Ukraina đã rất thành công trong việc dùng các phương tiện kĩ thuật để thu thập thông tin tình báo về bọn xâm lược, nhờ vậy mà đánh trúng nhiều mục tiêu quân sự trọng yếu của chúng như sở chỉ huy, kho tàng, bến bãi, cầu cống, và trang thiết bị.
Họ cũng đã đẩy mạnh công tác phản gián, vô hiệu hoá được nhiều điệp viên, cộng tác viên của tình báo Nga, ông Trí bổ sung.
Facebooker Dương Quốc Chính với hơn 59.000 người theo dõi, nói với RFA rằng tuy ông dự đoán được kết cục Nga thua nhưng khá bất ngờ về diễn biến quá nhanh trên chiến trường:
“Nói chung việc Nga rút chạy khá bất ngờ, khá giống Việt Nam Cộng Hoà, nên có nhiều câu hỏi. Tất nhiên kết cục này mình cũng đã dự đoán, là Nga trước sau cũng sẽ phải thua, nhưng không ngờ là họ rút quá nhanh.”
Ông lý giải cho sự thất bại của quân Nga chủ yếu là do mất tinh thần của đội quân thiếu tinh nhuệ với nhiều lính nghĩa vụ. Theo ông, quân đội mất tinh thần thì vũ khí mạnh không bù lại được.
Ông đặt ra hàng hoạt cân hỏi, trong đó có sự lo lắng về khả năng Moscow sử dụng vũ khí hạt nhân:
“Ukraine có dám đánh luôn Crimea không? Và nếu Crimea bị Ukraine đánh thì Nga có dùng tới vũ khí hạt nhân? Bởi với người Nga thì đánh vào Crimea là đánh vào nước Nga rồi.”
Ông Đỗ Thế Đăng, một nhà hoạt động xã hội ở Hà Nội, cũng băn khoăn về khả năng quân Nga hành động bừa bãi trong lúc hỗn loạn mà không lường trước hậu quả. Ông nói:
“Nhận định chung là Nga đang thất thế. Bằng chứng không phải là việc rút quân mà là ngoài việc rút chạy, cầm cự trên chiến trường, Nga đã dùng tên lửa dẫn đường tấn công vào các cơ sở dân sự.
Việc bắn vào các cơ sở dân sự rất nhiều. Nhiều khả năng là sự rối loạn về thông tin tình báo trong giai đoạn căng thẳng này dẫn đến việc hành động bừa bãi mà không biết đến hậu quả.”
Nhắc lại thái độ ngoại giao đu dây và ngoại giao “cây tre” của Nhà nước Việt Nam, blogger Nguyễn Thông viết “Đáng thương cho những kẻ chỉ biết quan ngại, đi dây, cây tre. Liệu có đang lục tục soạn thư chúc mừng Ukraine chiến thắng không, hay lại đề nghị hai bên hết sức kiềm chế ngồi vào bàn đàm phán.”
Chính phủ Việt Nam ngay từ đầu cuộc chiến đã tránh lên tiếng chỉ trích Nga và cũng không gọi đây là cuộc chiến xâm lược. Việt Nam đã ba lần bỏ phiếu trắng và chống với các nghị quyết lên án Nga tại Liên Hiệp Quốc.
Theo blogger Nguyễn Thông, ngày Ukraine ca khúc khải hoàn, thì cả thế giới sẽ điểm mặt chỉ tên Việt Nam với tư cách là một trong vài quốc gia không dám chỉ trích Nga trong việc xua quân xâm lược nước láng giềng.
Nhà báo Võ Văn Tạo từ Nha Trang nói ông rất vui mừng về tin chiến thắng của Ukraine nhưng ông dự báo còn rất nhiều khó khăn cho quân dân của Tổng thống Zelenskyy trước quân Nga.
“Đạo quân xâm lược mà thất bại thì tất cả những người yêu hoà bình đều phấn khởi. Thế nhưng có nhiều bình luận trên mạng của Việt Nam tỏ ra rất lạc quan, cho là chiến tranh kết thúc trong đầu tháng 10 tức là trước khi mùa đông tới nhưng tôi cho rằng nhận định này quá ư là lạc quan.”
Ông cho rằng không nên đánh giá thấp quân đội Nga dù tinh thần của đội quân này đang xuống rất thấp, và cũng không nên quên rằng Ukraine đang nhận sự trợ giúp rất lớn về quân sự và kinh tế từ Hoa Kỳ và phương Tây.
Ông nói sự hỗ trợ này có thể giảm nếu các quốc gia đó không vượt qua được sự đe doạ cắt nguồn khí đốt của Nga trong mùa đông tới.
Nhà bình luận chính trị Dương Quốc Chính cho rằng kết cục có hậu nhất cho cả Ukraine và Nga là Putin bị chính người Nga phế truất và hai nước ký hiệp ước hoà bình.
Nhiều báo kiểm soát bởi Nhà nước Việt Nam cũng đưa tin về cuộc rút chạy của quân Nga trước cuộc tiến công của quân Ukraine.
Tuy nhiên, cũng còn nhiều người Việt Nam không tin rằng quân Nga đang thất thế.
Trên trang Facebook của mình, Đại tá quân đội Lê Thế Mẫu viết “Tin quân Ukraine phản công thắng lợi là tin giả 100%” khi trả lời câu hỏi của một người về tin cập nhật quân Ukraine phản công và giành thắng lợi ở các mặt trận Kherson, Kharkiv, và Izium.
