Bác sĩ Rimma Kamalova nói rằng lãnh đạo bệnh viện đã lờ đi lời cảnh báo của bà về một cơn dịch viêm phổi không rõ nguyên nhân hôm tháng ba. Bà vẫn tiếp tục làm việc.
Các hồ sơ cho thấy bệnh viện đã nhận vào hơn 50 người nhập viện vào ngày mà các nhân viên biết được một bệnh nhân tử vong có xét nghiệm dương tính với Wuhanvirus. Bà vẫn tiếp tục làm việc.
Bệnh viện được lệnh phải cách ly, với bác sĩ Kamalova cùng hơn 1200 nhân viên y tế và bệnh nhân kẹt lại bên trong. Những ngày sau, bà phát sốt nhưng vẫn phải làm việc, tự truyền tĩnh mạch cho mình để thấy đỡ hơn.
“Tự truyền từng giọt nhỏ, đứng dậy, khám chữa bệnh, nằm xuống, tự truyền từng giọt nhỏ khác, đứng dậy, khám chữa bệnh,” bác sĩ Kalamova, trưởng khoa viêm thấp khớp tại bệnh viện lâm sàng cộng hòa Kuvatova của thành phố Ufa ở vùng trung nam nước Nga nói qua điện thoại phỏng vấn. “Không có chọn lựa nào khác.”
Nga đang tung hô nhân viên y tế như những anh hùng, ảnh của họ được dán trên các bảng thông báo và những câu chuyện của họ được tán dương trên truyền hình nhà nước. Nhưng khi cả nước biến thành một trong những tâm chấn dịch bệnh trên toàn cầu, những nhân viên y tế này đang phải chịu đựng ở những mức độ đáng kinh ngạc về sự lây nhiễm và tử vong trong hàng ngũ của họ.
Và khi số ca nhiễm Wuhanvirus được báo cáo ở Nga tăng lên, nhiều người lo sợ rằng sự tồi tệ nhất vẫn chưa xảy ra.
Một trang mạng tưởng niệm các nhân viên y tế đã thiệt mạng trong đại dịch liệt kê hơn 180 bác sĩ, y tá, nhân viên cấp cứu và những người khác.
Tại một bệnh viện hàng đầu ở Nga, một khoa trưởng nói rằng 75% nhân viên y tế của khoa đã ngã bệnh. Ở St Petersburg, 1465 nhân viên y tế bị nhiễm virus, thống đốc của bang cho biết hôm thứ tư, chiếm hơn một phần sáu tổng số ca lây nhiễm virus của thành phố.
Bộ trưởng Y tế Nga, Mikhail Murashko, nói hôm thứ tư rằng 400 bệnh viện ở Nga đang phải chịu đựng dịch bệnh Wuhanvirus.
Như các đồng nghiệp ở phần lớn thế giới, nhiều bác sĩ y tá đang bị thiếu hụt đồ bảo hộ và thiết bị y tế. Nhưng các nhân viên y tế Nga cũng phải phó mặc cho một bộ máy quan liêu ngụy biện, phi nhân cách và không thể dung thứ định đoạt mà bộ máy này dường như ngày càng bị dịch bệnh áp đảo.
Một tài liệu nội bộ của chính phủ liên bang mà The New York Times đang có trong tay đã làm sáng tỏ sự thiếu chuẩn bị của Nga. Vào cuối tháng ba, các chính quyền địa phương đã gióng chuông báo động về sự thiếu hụt gay gắt trang bị bảo hộ và sự nhầm lẫn tràn lan về cách họ được cho là phải xử lý virus.
Các vấn đề này vẫn không được giải quyết dứt điểm. Giờ đây, sau sáu tuần, ngay cả bác sĩ trong các bệnh viện hàng đầu ở Moscow đang báo cáo mức độ lây nhiễm gần như áp đảo giữa các đồng nghiệp.
“Tôi nghĩ rằng, đến hôm nay, chỉ còn một mớ người tôi biết là chưa bị nhiễm bệnh,” bác sĩ tim mạch Evgeny Zeltyn tại một bệnh viện ở Moscow nói.
Bác sĩ Zeltyn cho rằng rất may mắn: Ông đang làm việc thì ngã khụy và sốt cao 102°F. Ông đã được điều trị ngay, làm bệnh nhân qua đêm trong bệnh viện ông công tác và trở lại làm việc sau 5 ngày.
“Mọi người đang chiến đấu,” ông nói. “Mọi người đang vô cùng mệt mỏi.”
Các bác sĩ cho biết bị cản trở không chỉ vì thiếu hụt thiết bị y tế và đồ bảo hộ mà còn vì hệ thống chính quyền từ trên xuống dưới đầy khắt khe hoàn toàn không khuyến khích sự chủ động và suy nghĩ độc lập. Các nhân viên y tế từng lên tiếng đều phải đối mặt với áp lực của chính quyền; ba bác sĩ từng làm rối cấp trên về các điều kiện làm việc đã bị rơi xuống từ cửa sổ trong vài tuần gần đây, mặc dù tổ chức Liên minh các Bác sĩ, một nhóm hoạt động của nhân viên y tế từng chỉ trích mạnh mẽ về ứng phó của chính phủ, đã mô tả những vụ chết người này có khả năng tự tử vì áp lực công việc, mà không phải là mưu sát.
“Người trong các vị trí quản lý hành chính nhìn chung không biết phải ra quyết định thế nào – họ chỉ biết thi hành mệnh lệnh,” là lời của bác sĩ đã cho biết có đến 75% nhân viên y tế trong khoa của ông bị nhiễm bệnh, ông trả lời nặc danh vì sợ bị trả thù. “Và họ thi hành các mệnh lệnh trái ngược nhau.”
Những mâu thuẫn trong sự ứng phó với Wuhanvirus ở Nga bắt đầu trong Kremlin. Phong tỏa toàn quốc đã chấm dứt hôm thứ ba theo lệnh của tổng thống President Vladimir V. Putin, ngay cả khi Nga đang báo cáo khoảng 10 nghìn ca lây nhiễm mới mỗi ngày. Tổng cộng 252.245 ca lây nhiễm được xác định, vượt qua bất kỳ quốc gia nào, chỉ xếp sau Mỹ.
Nga đã báo cáo có 2305 ca tử vong vì Wuhanvirus, gần như chắc chắn là thống kê chưa đầy đủ, và đã đưa ra các báo cáo rộng rãi về sai sót trong xét nghiệm và các nguyên nhân tử vong khác bị ghi cho bệnh nhân tử vong vì Chinese flu, căn bệnh do Wuhanvirus gây ra.
Tuy nhiên, chính quyền Nga khăng khăng rằng quốc gia hiện giờ đã chuẩn bị tốt, với lượng dự trữ lớn số giường bệnh và máy trợ thở, cùng việc mở rộng xét nghiệm để nhận biết nhiều người mang virus không phát lộ triệu chứng. Họ đã chỉ trích truyền thông Tây phương, trong đó có The Times, vì đã lột tả việc ứng phó đại dịch của Nga tiêu cực quá mức.
Đại dịch cũng tấn công bác sĩ, y tá ở các quốc gia Tây phương, nhưng con số thiệt mạng của nhân viên y tế ở Nga dường như cao bất thường khi so với tổng số tử vong của cả nước. Ở Anh, ít nhất có 275 nhân viên y tế thiệt mạng trong tổng số hơn 30 nghìn người chết vì Wuhanvirus trong cả nước.
Như tăng thêm các mối nguy cơ trong việc chống virus thường xuyên hỗn loạn của Nga, khoa chăm sóc đặc biệt đã phát hỏa tại một bệnh viện ở St. Petersburg hôm thứ ba làm 5 bệnh nhân nhiễm Wuhanvirus bị thiệt mạng, và một vụ phát hỏa tương tự tại một bệnh viện ở Moscow hôm thứ bảy làm chết một bệnh nhân. Nguyên nhân ban đầu của cả hai vụ cháy này: máy trợ thở hoạt động quá tải.
Trong phần lớn của năm nay, Nga dường như ở một vị trí tuyệt vời khi đại dịch càn quét khắp Tây Âu. Chính phủ đã sớm nhận biết những điều nguy hiểm của virus, đóng cửa phần lớn 2600 miles biên giới đường bộ với Trung cộng từ tháng giêng. Hai tháng sau, Nga vẫn ghi nhận ít hơn 100 ca lây nhiễm mới mỗi ngày, Putin nói rằng virus đã “bị ngăn chặn” và tình hình “trong sự kiểm soát.”
Nhưng sau hậu trường, các chính quyền địa phương đã nói rõ cho Kremlin rằng tình hình không nằm trong tầm kiểm soát – và rằng hệ thống y tế đã được trang bị yếu kém để đối phó với đại dịch mặc dù có đến hai tháng để chuẩn bị. Đến cuối tháng ba, ít nhất 28 trên tổng số 85 vùng của Nga đã báo cáo thiếu hụt nghiêm trọng trang bị bảo hộ, máy trợ thở và vật liệu xét nghiệm, theo danh sách các khó khăn từng vùng do Bộ Tình hình Khẩn cấp liên bang lập ngày 29/03.
Tài liệu 24 trang, được tờ Kommersant của Nga miêu tả trước đó, do tổ chức Liên minh các Bác sĩ cung cấp cho The Times, và được văn phòng báo chí của bộ chứng thực. Trong một tuyên bố, bộ cho biết tài liệu này được chuẩn bị như báo cáo tổng quan về những trở ngại của địa phương trong ứng phó với đại dịch.
Ngoài việc thiếu hụt vật tư y tế, tài liệu còn cho thấy sự nhầm lẫn của các chính quyền địa phương về những điều họ được cho phép và được mong đợi để thực hiện các cố gắng hạn chế sự lây lan của virus. Chính quyền khu vực Tomsk ở Siberia nói rằng các chỉ thị của liên bang đã mang đến “những cách giải thích khác nhau, với tiêu chuẩn chỉ thị và thời hạn thực hiện khác nhau.”
Các khu vực mô tả sự chậm trễ trong việc nhận kết quả xét nghiệm Wuhanvirus và thông tin về du khách từ nước ngoài, và lúng túng về thẩm quyền của họ trong việc đóng cửa hoạt động kinh doanh, hạn chế đi lại bằng xe lửa và phạt những kẻ vi phạm lệnh cách ly. Nhiều người nói rằng không biết phải lấy tiền ở đâu để tài trợ cho các chi phí y tế bổ sung.
“Các hướng dẫn cụ thể cũng đang thiếu, ví dụ như nhân viên y tế làm việc trong ổ dịch bệnh sẽ được chi trả như thế nào,” chính quyền vùng Vladimir ở miền trung Nga viết.
Phát ngôn viên chính quyền khu vực Tomsk đã không có ý kiến gì ngay lập tức, vùng Vladimir đã không trả lời một đề nghị cho biết ý kiến. Hai vùng khác, Mari El và Oryol, cho biết hiện nay các trang bị bảo vệ và giường bệnh đã được chuẩn bị tốt hơn.
Một số bác sĩ nói rằng những đắn đo về mặt tài chính, đi đôi với việc hạn chế trang bị bảo hộ và những thất bại trong lãnh đạo đã gây ra một trong những vụ bùng phát Wuhanvirus tồi tệ nhất nước Nga, vì nó mà bác sĩ Kamalova cùng 1200 người khác bị kẹt trong một bệnh viện ở Ufa, vùng Bashkortostan.
Bác sĩ Kamalova và một khoa trưởng khác của bệnh viện cho biết rằng các dấu hiệu của dịch bệnh, như lượng lớn các ca viêm phổi, đã xuất hiện rõ ràng trước khi có lệnh cách ly hôm 06/04. Nhưng theo các báo cáo được một bác sĩ cung cấp cho The Times thì bệnh viện vẫn tiếp tục nhận bệnh nhân nhập viện cho đến ngày 06/04.
Các nhà phê bình đã quy quyết định nhận bệnh nhân nhập viện – dẫn đến hậu quả gây lây nhiễm nhiều người hơn bên trong bệnh viện – cho việc ban lãnh đạo cố duy trì doanh thu của bệnh viện.
“Ban quản trị bệnh viện là con tin của các chỉ số,” người khoa trưởng thứ hai nói trong điều kiện nặc danh vì sợ bị trả thù. “Đây là sự thất bại của hệ thống.”
Một phát ngôn viên của chính quyền địa phương nói rằng bộ Y tế Bashkortostan đang điều tra các báo cáo về số ca viêm phổi trong bệnh viện trước đây. Có 9 bệnh nhân bị Chinese flu đã chết tại bệnh viện, bà nói, đều không phải là nhân viên y tế. Bà cũng nói chính phủ không thể có ý kiến về bất kỳ động cơ tài chính nào trong các hoạt động của ban lãnh đạo bệnh viện và lưu ý rằng các bệnh nhân nhập viện hôm 06/04 đều là trước khi lệnh cách ly bệnh viện được đưa ra.
“Nhân viên y tế vẫn tiếp tục làm việc trong các điều kiện gần với thời chiến,” phát ngôn viên này nói, mô tả tình trạng của bệnh viện trong thời gian cách ly. “Tâm trạng bây giờ đã tốt lên và các bác sĩ đã sẵn sàng tiếp tục làm việc.”
Trong những ngày bị phong tỏa, các bác sĩ và y tá đã bắt đầu bị đổ bệnh, theo một cuộc phỏng vấn với 5 người ở bên trong bệnh viện trong thời gian cách ly. Các khu vực trên tầng hai được dành cho nhân viên y tế bị bệnh nhưng không đủ chỗ. Có lần, bệnh nhân đã tổ chức biểu tình khi các bác sĩ và y tá phải nhập viện trong một phòng liền kề.
Lực lượng tăng cường từ các phòng khám khác trong khu vực đã đến, và các nhân viên y tế bị bệnh đã phải tập huấn cấp tốc cho những người mới đến này việc chữa trị Wuhanvirus. Một số y tá phải trở thành bệnh nhân đã tiêm truyền tĩnh mạch cho nhau hơn là tin vào đồng nghiệp của họ từ những bệnh viện bên ngoài đến.
“Tôi đã không nhận ra điều này đã xảy ra như thế nào, điều này có thể tệ đến mức nào,” một nhân viên y tế nói, diễn tả lại trải nghiệm bị lây nhiễm Wuhanvirus trong công việc, “khi họ không biết phải làm gì về nó.”
—————————
Nguồn: Bài của Anton Troianovski trên The New York Times, người dịch đặt tựa.
Ảnh của Yury Kochetkov / EPA / TASS
Nguồn : https://www.nytimes.com/2020/05/14/world/europe/coronavirus-russia-doctors-hospitals.html
