Từ lâu nay đã có tin đồn chiếc tàu này chở theo số lượng vàng lớn trị giá hàng tỷ USD; những năm qua nhiều công ty đã tìm kiếm và định trục vớt nó. Việc có đúng Shinil Group là công ty tìm thấy nó đầu tiên hay không, vẫn đang gây tranh cãi.
Thông tin về việc Shinil Group tìm thấy con tàu đắm chở vàng khiến giá cổ phiếu công ty tăng lên chóng mặt, nhưng có chuyên gia vẫn bày tỏ hoài nghi về số lượng vàng hiện đang có trên con tàu này.
CNN cho biết, đây là chiếc tuần dương hạm bọc thép của Nga có tên là “Dmitri Donskoy”, trọng tải 5.800 tấn, ra biển chuyến đầu tiên năm 1885. Năm 1905, “Dmitrii Donskoi” bị chìm trong trận “Hải chiến Đối Mã” (Hải chiến Tsushima, hay Цусимское сражение – theo tiếng Nga). Đây là trận hải chiến giữa hạm đội của Đế quốc Nga và hạm đội của Đế quốc Nhật Bản diễn ra tại eo biển Tsushima nằm giữa Triều Tiên và Nhật Bản hồi Chiến tranh Nga – Nhật trong hai ngày 27-28/5/1905.
Với chiến thắng này, Hải quân Nhật Bản được xem là đã làm nên một trong những thắng lợi hủy diệt trên biển lớn nhất trong suốt bề dày lịch sử nhân loại. Trong trận hải chiến, Hạm đội Nhật Bản dưới quyền chỉ huy của Đô đốc Togo Heihachiro đã tiêu diệt hai phần ba hạm đội Nga dưới quyền chỉ huy của Đô đốc Zinovy Rozhestvensky. Trận hải chiến kết thúc với thắng lợi to lớn của hạm đội Nhật, buộc Nga phải ký Hiệp định Portsmouth, nhượng lại cho Nhật Bản các quyền lợi ở châu Á và khẳng định vai trò bá chủ của Nhật Bản ở Đông Á.
Shinil Group cho biết, khi họ tìm thấy con tàu này, nó đang nằm ở nơi có độ dốc nghiêng dưới đáy biển. Thân tàu bị trúng nhiều phát đại bác nên bị rách nhiều chỗ, nhưng các bộ phận khác của tàu hầu như vẫn nguyên vẹn. Shinil Group nói, đội tìm kiếm của họ bao gồm các chuyên gia người Anh, Canada và Hàn Quốc. Nhiều chỗ trên thân con tàu có khắc tên “Donskoi” bằng chữ cái Cyrillic.
Đội tìm kiếm đã sử dụng các bức ảnh lịch sử để đối chiếu nhằm xác định chính xác đây là chiếc thiết giáp tuần dương hạm “Dmitri Donskoi”. Họ dự tính trong vài tháng tới sẽ trục vớt con tàu từ đáy biển và có kế hoạch ký hợp đồng với một công ty trục vớt tàu của Trung Quốc để trục vớt và khôi phục tàu “Dmitri Donskoi”.
Các tin đồn cho biết, trên con tàu lớn này có số lượng vàng rất lớn. Đó là một phần của ngân sách chiến tranh của Nga thời kỳ đó.
CNN đưa tin, Shinil Group nói con tàu này trị giá 884 ngàn USD, còn lượng vàng cụ thể nó mang theo thì hiện chưa rõ. “The Guardian” viết, công ty này dự đoán lượng tiền vàng và vàng khối trên tàu có tới 200 tấn, trị giá 132 tỷ USD.
Người phát ngôn của Shinil Group cho Reuters biết: “Chúng tôi tin chắc có các hòm vàng, điều này có các chứng cứ lịch sử. Những hòm vàng này được buộc chặt vào nhau, cho thấy bên trong chúng là những vật quý”. Người này khẳng định Shinil Group là pháp nhân duy nhất phát hiện ra con tàu này; vào tuần tới mọi chi tiết cụ thể sẽ được công bố.
Thế nhưng, điều này mâu thuẫn với ý kiến của Viện nghiên cứu Khoa học kỹ thuật hải dương Hàn Quốc (KIOST). KIOST đã thông báo với báo chí trong nước Hàn Quốc là họ đã phát hiện ra con tàu đắm này từ năm 2003. Tuy Shinil Group không đưa ra phản ứng với thông tin này, nhưng Reuters cho biết, những bức ảnh về con tàu được công bố trên trang web của Shinil Group có mấy bức được chụp vào năm 2007. Ngoài ra, hồi năm 2000 cũng đã có công ty nói đã tìm thấy con tàu này.
Theo CNN, năm 2000, một công ty có tên là “Donga Construction Company” (Công ty xây dựng Đông Á) từng có ý định thăm dò và trục vớt con tàu này. Tin tức khi đó cho biết, các hàng hóa trên con tàu trị giá nhiều tỷ USD; các thông tin này khiến giá cổ phiểu của Donga tăng vọt; nhưng năm 2001 cuộc trục vớt thất bại, công ty này đã tuyên bố phá sản.
“The Guardian” cho rằng, Donga đã tán phát các tin đồn về vàng trên con tàu khiến giá cổ phiếu của họ tăng vọt, do đó dẫn đến phá sản.
Lần này, sau khi Shinil Group công bố thông tin, giá cổ phiếu của họ trên thị trường Hàn Quốc đã tăng 30%. Reuters còn phát hiện một trang web trực thuộc Shinil Group đã tung ra dịch vụ đổi tiền bí mật mang tên “Donskoi International” có liên quan đến con tàu đắm, sẽ gửi đến cho các khách hàng đăng ký đồng tiền ảo để “phân hưởng” lợi nhuận từ con tàu đắm của Nga. Tuy nhiên, thông tin liên hệ thể hiện trên trang web này lại không liên quan đến Shinil Group.
Một quan chức giấu tên lên tiếng cảnh báo: “Các nhà đầu tư hãy thận trọng vì hiện nay chưa thể các định con tàu này có thể trục vớt được hay không. Dù có thể trục vớt được chăng nữa thì cũng chưa xác định Shinil Group có quyền sở hữu những tài sản đó hay không. Công ty Donga khi trước lúc đầu cũng chỉ vì không thể thực hiện được lời cam kết nên dẫn tới phá sản”.
Các học giả Nga từng bày tỏ, Nga không thể có số lượng vàng nhiều như thế trên con tàu đã chìm, khi đó dùng xe lửa để vận chuyển vàng an toàn hơn nhiều; một số lượng tiền vàng có thể có trên tàu chỉ đủ dùng để trả lương cho các thủy thủ mà thôi.
Một chuyên gia nói, một con tàu có hơn 12 khẩu đại bác, 500 thủy thủ và khoảng 1.600 tấn than thì khó có thể còn chỗ để cất giữ các hòm chứa 200 tấn vàng nhiều gấp đôi lượng vàng dự trữ quốc gia của Hàn Quốc được.
Bộ Thủy sản Hải dương Hàn Quốc đã ra thông báo nói, Shinil Group không đề xuất xin tìm kiếm tàu đắm lên chính phủ Hàn Quốc theo luật định; cơ quan quản lý cảng khẩu liên quan cần yêu cầu công ty đệ trình các văn kiện, trong đó bao gồm kế hoạch công tác và phải đặt cọc để giao nộp 10% giá trị vật trục vớt được.
Một người phát ngôn của Shinil Group bày tỏ, công ty có kế hoạch dành 10% số vàng tìm được chi cho việc phát triển du lịch khu vực phụ cận.
