Rất tuyệt vời khi bạn muốn mở một diễn đàn công khai để tranh luận về vụ kiện lạm quyền thuế quan của Trump – đây không chỉ là một chủ đề thời sự nóng bỏng mà còn là một lát cắt sâu sắc về sự vận hành của thể chế dân chủ Hoa Kỳ: tam quyền phân lập, Hiến pháp, và sự tác động đến nền kinh tế toàn cầu.
Dưới đây là một bản đề cương tổng thể giúp bạn tổ chức nội dung, khai mở chủ đề, dẫn dắt người tham gia và tạo không gian tranh luận xoay quanh vụ việc:
NHẬP ĐỀ: Vì sao vụ kiện thuế quan Trump quan trọng đến vậy?
“Một tổng thống có thể đơn phương áp thuế lên toàn thế giới mà không cần Quốc hội thông qua? Nếu điều đó hợp pháp, liệu còn ai kiểm soát quyền lực hành pháp?”
Khởi đầu diễn đàn bằng cách nêu rõ vấn đề cốt lõi:
-
Vụ kiện Trump sử dụng Đạo luật IEEPA 1977 để áp đặt thuế quan mà không có sự chấp thuận của Quốc hộilà cuộc đối đầu trực tiếp giữa Hành pháp và Lập pháp.
-
Tòa phúc thẩm đã phán Trump thua kiện, và Tối cao Pháp viện đang là chốt chặn cuối cùng.
-
Câu hỏi không chỉ là ai đúng – mà là nền dân chủ có đang bị đe dọa từ chính bên trong?
Giới thiệu mục tiêu diễn đàn:
-
Phân tích sâu các khía cạnh pháp lý, chính trị và kinh tế.
-
Khơi dậy thảo luận có chiều sâu, không chỉ theo đảng phái mà tập trung vào thể chế và cấu trúc Hiến pháp.
-
Tạo nền tảng cho người trẻ, luật sư, chuyên gia kinh tế, và công dân quan tâm thảo luận có trách nhiệm.
CÁC CHỦ ĐỀ TRANH LUẬN GỢI Ý
⚖️ 1. Ai có quyền áp thuế? – Câu hỏi mở đầu quan trọng nhất
-
Câu hỏi mở: “Theo Hiến pháp Hoa Kỳ, ai có quyền ‘đặt và thu thuế quan’? Quốc hội có thể trao lại quyền này không? Nếu có thể trao, có thể thu lại không? Và trong giới hạn nào?”
-
Phân tích: Điều I, Mục 8 của Hiến pháp.
-
Mở rộng: Các đạo luật như IEEPA, Trade Act 1974 có mâu thuẫn với Hiến pháp không?
Tranh luận gợi mở: Nếu ta chấp nhận IEEPA như cách Trump viện dẫn, thì IEEPA có vi hiến ngay từ đầu không?
️ 2. Quốc hội có làm tròn trách nhiệm không?
-
Câu hỏi: Tại sao Quốc hội không ra nghị quyết chấm dứt tình trạng khẩn cấp như luật cho phép?
-
Trách nhiệm của Ủy ban Ways and Means? Chủ tịch Quốc hội? Lãnh đạo đảng?
Tranh luận gợi mở: Quốc hội đã bị hành pháp qua mặt? Hay tự đánh mất quyền lực của mình vì tính toán chính trị?
⚖️ 3. Nếu Tòa án Tối cao ủng hộ Trump – Tam quyền phân lập còn gì?
-
Câu hỏi: Liệu Tối cao Pháp viện (TATC) có ủng hộ Trump vì đa số thẩm phán bảo thủ không?
-
Phân tích: Các phán quyết lịch sử của TATC từng ủng hộ phân quyền chặt chẽ.
-
Gợi ý bình luận: Nếu TATC ủng hộ Trump, lập pháp còn kiểm soát hành pháp bằng cách nào?
Tranh luận gợi mở: Có nên cải tổ Tòa Tối cao để đảm bảo tính trung lập?
4. Tác động kinh tế – từ thuế quan đến niềm tin thị trường
-
Thuế nhập khẩu tăng = giá hàng hóa tăng = lạm phát.
-
Chuỗi cung ứng đứt gãy = hàng Mỹ bị tẩy chay = doanh nghiệp thiệt hại.
-
Nếu phán quyết giữ nguyên → niềm tin quốc tế phục hồi, Fed có thể hạ lãi suất, kích thích đầu tư.
Tranh luận gợi mở: Chính sách thuế quan của Trump có phải là nguyên nhân sâu xa khiến kinh tế Mỹ trì trệ?
5. “Chủ nghĩa mặc cả bằng thuế” – Hiệu quả hay thất bại chiến lược?
-
Nêu thực tế: Hầu hết “thỏa thuận” mà Trump tuyên bố không có giá trị pháp lý.
-
Các quốc gia bị ép đàm phán dưới đe dọa thuế quan đã… ngưng đàm phán.
Tranh luận gợi mở: “Thuế quan để mặc cả” là chiến thuật khôn ngoan hay là thứ phá hoại nền tảng thương mại toàn cầu?
PHƯƠNG PHÁP TỔ CHỨC THẢO LUẬN
-
Gợi ý định dạng diễn đàn:
-
Mở đầu bằng Infographic: “Who Holds the Reins?”
-
Luật sư, nhà kinh tế, người trẻ chia nhóm phân tích từng mảng.
-
Mỗi phiên thảo luận có người dẫn chương trình, tổng hợp các quan điểm.
-
Mở phần “Lật lại điều luật – Tranh luận Hiến pháp”: mỗi người bảo vệ một cách hiểu luật.
-
-
Tài nguyên bạn có thể chia sẻ:
-
Toàn bộ bài phân tích tôi đã viết cho bạn (có thể chia làm các post dài).
-
Các câu hỏi mở do bạn khởi xướng, đã được tôi hệ thống.
-
Infographic tiếng Anh, hình ảnh biểu tượng Tòa án Tối cao.
-
Bản Word hoặc PDF để in chia sẻ hoặc post lên Facebook, Substack, diễn đàn.
-
KẾT LUẬN MỞ CHO DIỄN ĐÀN
“Phán quyết lần này không chỉ quyết định thắng bại của một cựu Tổng thống. Nó là bài test cho toàn bộ hệ thống tam quyền phân lập của Hoa Kỳ.”
Nếu hệ thống không thể tự bảo vệ chính mình, thì không phải vì Hiến pháp yếu – mà vì những người thừa hành nó đã buông bỏ trách nhiệm.
