Người Việt có câu: “Từ chết đến bị thương” – để mô tả những tình huống hiểm nguy, nơi kẻ trong cuộc, nếu tỉnh táo và đủ may mắn, có thể thoát hiểm trong tình trạng “bị thương”, thay vì “chết người” cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.
Trong bối cảnh nước Mỹ hiện nay, câu nói dân gian ấy vang lên như một lời tiên tri đầy cảnh tỉnh cho những ai đang làm việc trong bộ máy công quyền – đặc biệt là những người hành nghề luật pháp, giữa lúc pháp quyền bị thử thách dưới các chính sách táo bạo và cực đoan.
Gần 70 luật sư rút lui khỏi Bộ Tư pháp Hoa Kỳ: Không chỉ là “nghỉ việc”
Một báo cáo độc quyền của Reuters (14/7/2025) cho biết: 69 trên tổng số 110 luật sư tại Federal Programs Branch – đơn vị chuyên trách bảo vệ chính sách của Tổng thống tại tòa án – đã rời bỏ Bộ Tư pháp kể từ sau nhiệm kỳ đầu của Donald Trump.
Họ không rút lui vì thiếu năng lực. Họ rút lui vì… lương tâm.
“Tôi vào ngành để bảo vệ Hiến pháp, không phải để giúp phá bỏ nó.” – một luật sư trong bài phỏng vấn ẩn danh chia sẻ.
⚖️ Khi nghề luật bị đẩy đến ngưỡng đạo đức
Federal Programs Branch từng có vai trò trung tâm trong việc bảo vệ:
-
Các sắc lệnh hạn chế quyền công dân theo nơi sinh
-
Các đề xuất cắt tài trợ đại học (như vụ Harvard)
-
Các hành động hành pháp tranh cãi về di dân, ngân sách, và tái cấu trúc cơ quan liên bang
Nhiều luật sư nói họ được lệnh bảo vệ các chính sách mà chính họ tin là vi hiến. Một số lo ngại sẽ vi phạm quy tắc đạo đức hành nghề nếu tiếp tục tranh tụng. Và điều nghiêm trọng hơn: Bộ Tư pháp từng đe dọa kỷ luật những ai không tuân thủ nghị trình chính trị.
Họ đã chọn “bị thương để khỏi chết”
Trong thế giới nghề nghiệp, “chết” không chỉ là mất việc.
Đôi khi, đó là:
-
Cái chết của đạo đức nghề nghiệp
-
Cái chết của lương tri
-
Cái chết của sự trung thành với Hiến pháp mà bạn từng thề sẽ bảo vệ
Những luật sư ấy – họ rút lui trong im lặng, chấp nhận bị thương danh tiếng, sự nghiệp gián đoạn, để không đánh đổi thứ duy nhất không thể mua lại được: liêm sỉ cá nhân.
Đây không chỉ là cuộc khủng hoảng nhân sự. Đây là tín hiệu pháp lý đỏ rực.
Khi gần 2/3 một đơn vị pháp lý cốt lõi đồng loạt rời đi, đó không còn là chuyện nội bộ.
Đó là tín hiệu của một hệ thống pháp quyền đang trượt dài, bị thao túng bởi các sắc lệnh từ hành pháp, trong khi cơ chế kiểm tra – cân bằng bị vô hiệu hóa dần bởi trung thành mù quáng và sự ngụy biện về “quyền tổng thống”.
Giữ lửa lương tâm – ngay cả khi phải bước ra khỏi hệ thống
Không phải ai cũng có đặc quyền lựa chọn rời đi. Nhưng những ai đã dám đứng lên, rút lui, và từ chối tiếp tay cho điều sai – họ là những người bảo vệ nền pháp quyền từ chính bên trong.
Họ không làm cách mạng.
Họ không gây ồn ào.
Họ chỉ lặng lẽ bước đi – để khỏi phải sống trong sự tự ghét bản thân.
Tái định nghĩa sự “can đảm” trong thời đại pháp quyền bị thử thách:
Can đảm không phải là chống lại tất cả. Can đảm đôi khi là biết dừng lại đúng lúc – để không đánh mất chính mình.
Nguồn tin chính: Reuters – Nearly two-thirds of DOJ unit defending Trump policies have quit
