VIỆT BÁO
Trump lui bước với Nhật Bản, giảm thuế quan còn 15%, trong khi vẫn chơi xấu hàng nhập từ Việt Nam, giữ 20% rào thuế quan với hàng Việt và 40% cho hàng trung chuyển, bất kể Việt Nam đã cúng đất Hưng Yên cho Trump làm khách sạn và sân golf, và mời Trump vào Kháng Hội mở tòa tháp.
Bản tin sau đây sẽ dịch theo Kyodo và Yahoo Finance. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp vào hôm thứ Năm chính thức thực hiện thỏa thuận thương mại mà chính quyền của ông đã đạt được với Nhật Bản vào tháng 7, cuối cùng hạ thuế đối với xe hơi và các mặt hàng nhập cảng khác của Nhật Bản.
Lệnh hành pháp do Nhà Trắng ban hành hôm Thứ Năm cho biết Hoa Kỳ sẽ giảm thuế quan đối với xe hơi từ Nhật Bản xuống còn 15% so với mức hiện tại là 27,5%, phù hợp với hiệp định thương mại.
Mức thuế tự động giảm có thể được áp dụng cho xe từ Nhật Bản ngay từ tuần tới, vì Nhà Trắng cho biết việc giảm thuế sẽ có hiệu lực trong vòng bảy ngày sau khi lệnh được công bố trên Công báo Liên bang, nơi chứa các quy tắc sửa đổi và các thông báo khác nhau của chính phủ.
Ngoài ra, lệnh này còn dành đối xử đặc biệt cho những gì Hoa Kỳ gọi là thuế “có đi có lại”, cũng đã được cam kết trong thỏa thuận song phương ngày 22 tháng 7. Hàng nhập từ Nhật Bản đã có thuế quan từ 15% trở lên sẽ không phải chịu thêm bất kỳ khoản thuế nào, và thuế đối với các mặt hàng khác sẽ được giới hạn ở mức 15%.
Lệnh này được ban hành vài giờ sau khi Ryosei Akazawa, nhà đàm phán thuế quan hàng đầu của Nhật Bản, đến Washington để tham gia vòng đàm phán thứ 10 với đội thương mại của Trump, nhằm đảm bảo việc giảm thuế xe hơi và ưu đãi đặc biệt (special treatment) đã đạt được trong thỏa thuận.
Đổi lại lời hứa của Nhật Bản về việc đầu tư mạnh vào Hoa Kỳ trong nhiệm kỳ thứ hai của Trump, hầu hết hàng xuất cảng của nước này sang nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ chịu mức thuế 15% thay vì 24% hoặc 25% như đã đe dọa trước đó.
Tuy nhiên, Hoa Kỳ vẫn chưa thực hiện mức thuế quan xe hơi giảm hoặc đối xử “không xếp chồng” (“no stacking” treatment: thuế chồng lên thuế).
Các quan chức Nhật Bản cho biết việc thực hiện mức thuế 15% đối với xe hơi, dựa trên một khuôn khổ pháp lý khác với các mức thuế cụ thể theo quốc gia của Trump, sẽ đòi hỏi một sắc lệnh hành pháp như sắc lệnh được ban hành vào thứ Năm.
Để được đối xử ưu đãi, họ đã đề xuất rằng sắc lệnh hành pháp Trump đã ký vào cuối tháng 7 cần phải được sửa đổi. Tài liệu này đặc biệt dành sự đối xử đó cho Liên minh châu Âu, nhưng lại không làm như vậy đối với Nhật Bản do lỗi hành chính của chính phủ Hoa Kỳ.
Ông Akazawa, người đang giữ chức bộ trưởng khôi phục kinh tế, ban đầu dự định đến Washington vào tuần trước để gặp Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Howard Lutnick, nhưng đã hủy chuyến đi vào phút cuối.
Theo các quan chức, lịch trình đã được thay đổi vì hai nước vẫn cần thống nhất các chi tiết ở cấp độ làm việc.
Theo thỏa thuận thương mại tháng 7, Nhật Bản cam kết đầu tư tới 550 tỷ USD vào Hoa Kỳ, với các quan chức cho biết con số này là sự kết hợp của các khoản đầu tư, cho vay và bảo lãnh cho vay từ các tổ chức tài chính do chính phủ hậu thuẫn.
Nhật Bản và Hoa Kỳ đã chia sẻ quan điểm rằng những khoản đầu tư như vậy sẽ tập trung vào các lĩnh vực được coi là quan trọng về mặt chiến lược đối với cả hai nước, chẳng hạn như khoáng sản quan trọng, chất bán dẫn và dược phẩm.
Nhưng chính quyền đã nhiều lần khẳng định rằng Trump có quyền kiểm soát tuyệt đối đối với số tiền của Nhật Bản, điều mà Tokyo đã phủ nhận.
Trong lệnh ban hành hôm thứ Năm, Trump cho biết các khoản đầu tư của Nhật Bản này sẽ được chính phủ Mỹ “lựa chọn”. Ông nói rằng họ sẽ “tạo ra hàng trăm nghìn việc làm tại Hoa Kỳ, mở rộng sản xuất trong nước và đảm bảo sự thịnh vượng của người Mỹ cho nhiều thế hệ.”
Lệnh này nhấn mạnh rằng là một phần của thỏa thuận, Nhật Bản đang nỗ lực hướng tới “thực hiện nhanh chóng” việc tăng 75% lượng gạo nhập khẩu từ Mỹ theo hệ thống hạn ngạch “tiếp cận tối thiểu” của Tổ chức Thương mại Thế giới.
Thông báo cho biết lượng gạo Mỹ và các sản phẩm nông nghiệp khác như ngô, đậu tương và phân bón mà Nhật Bản dự kiến nhập sẽ đạt tổng cộng 8 tỷ USD mỗi năm.
Nhưng thuế quan của Trump có thể bị Tòa Tối Cao Hoa Kỳ gỡ bỏ. Theo Yahoo Finance, Tổng thống Trump đã yêu cầu Tòa án Tối cao xét xử ngay lập tức với hy vọng lật ngược phán quyết của tòa kháng án cho rằng hầu hết các mức thuế quan của ông là bất hợp pháp.
Theo các hồ sơ được báo cáo, chính quyền của ông đã kêu gọi tòa án cấp cao đưa vụ án vào lịch trình rất nhanh, với các phiên tranh luận bắt đầu vào đầu tháng 11. Vào thứ Tư, Trump cho biết Mỹ có thể phải “tháo dỡ” các thỏa thuận thương mại hiện có, bao gồm cả với Liên minh châu Âu, Nhật Bản và Nam Hàn, nếu Tòa án Tối cao không giữ nguyên mức thuế quan.
“Nếu chúng ta không thắng vụ kiện đó, đất nước chúng ta sẽ phải chịu đựng thiệt hại rất nhiều,” Trump nói với các phóng viên trước khi gặp Tổng thống Ba Lan Karol Nawrocki. “Những thỏa thuận này đều đã hoàn tất. Tôi đoán chúng ta sẽ phải tháo gỡ chúng ra.”
Một trong những thỏa thuận đó đã được chốt vào thứ Năm, khi Trump ký một sắc lệnh hành pháp thực hiện hiệp ước của Mỹ với Nhật Bản.
Một tòa kháng án liên bang đã phán quyết hôm thứ Sáu rằng hầu hết các mức thuế quan toàn cầu của Trump là bất hợp pháp, tái khẳng định phán quyết trước đó của Tòa án Thương mại Quốc tế và cho biết ông đã vượt quá thẩm quyền của mình khi sử dụng quyền khẩn cấp để áp đặt chúng. Tuy nhiên, các thẩm phán đã cho phép thuế quan vẫn có hiệu lực trong khi cho Trump tiếp tục quá trình kháng cáo.
Tuy nhiên, các thành viên khác trong chính quyền đang lập kế hoạch dự phòng. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết ông tin tưởng Tòa án Tối cao sẽ ủng hộ việc Trump sử dụng luật khẩn cấp năm 1977 để áp đặt thuế quan rộng rãi, nhưng cho biết chính quyền đang xây dựng Kế hoạch B.
Dù sao đi nữa, các mức thuế “trả đũa” mà Trump áp đặt lên hàng chục đối tác thương mại của Mỹ hiện đang vướng vào tình trạng pháp lý không rõ ràng.
Ở nơi khác, Trump cho biết ông không cân nhắc việc giảm thuế quan đối với Ấn Độ, một tuần sau khi Mỹ tăng gấp đôi thuế quan đối với hàng nhập cảng của nước này lên 50% để đáp lại việc Ấn Độ mua dầu của Nga.
Khi một phóng viên hỏi liệu ông có thể dỡ bỏ một số mức thuế quan không, Trump trả lời: “Không.”
Trump đã tăng cường chỉ trích mối quan hệ thương mại giữa Mỹ và Ấn Độ, cho rằng nó đã nghiêng về một phía trong nhiều thập niên. Những bình luận của Trump được đưa ra trong bối cảnh Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã bắt đầu nỗ lực tăng cường quan hệ với Trung Quốc và Nga khi quan hệ với Mỹ xấu đi. Vào thứ Ba, Trump gợi ý rằng ông không cân nhắc việc giảm thuế quan đối với Ấn Độ. Thực tế, Trump vẫn chưa trừng phạt thứ cấp Trung Quốc bất kể Bắc Kinh vẫn mua dầu của Nga như Ấn Độ. Và dự kiến Mỹ sẽ không trừng phạt TQ nổi, vì Mỹ cần nhập đất hiếm của TQ.
