Suy nghĩ về hai từ Toang và Bế trong mùa dịch Covid. (pp dân gian)

Toang, nếu như không đi với từ hoang để mô lả một sự trống trải, một tình trạng vườn không nhà trống, thì nó không phải là một từ có nghĩa nếu như đứng độc lập, cho đến khi clip “Toang rồi ông giáo ạ” của nhóm Vlog 1977 được lan truyền trên mạng.

Những cậu thanh niên rất hóm của Vlog 1977 đã tạo ra một tính từ hoàn toàn mới, chấm dứt tình trạng cứ phải nương nhờ vào một từ khác của từ Toang. Toang ngạo nghễ bước vào cuộc sống của người Việt kể từ cuối năm 2019, trở thành một tính từ vô cùng ấn tượng, nhằm nhấn mạnh sự hỏng, vỡ, thất bại, điêu tàn, sụp đổ, phơi bày…

Sứ mệnh mới của Toang đã được toàn thể cộng đồng mạng hưởng ứng nhiệt tình, đến mức nó được dùng thay thế cho hầu hết các tính từ đồng nghĩa truyền thống nêu trên. Toang được dùng cho cả người, vật và sự vật.

Khác với Toang, Bế không phải là một từ mới. Hàng ngàn đời nay động từ bế đã được sử dụng đại trà rộng rãi trong mỗi một gia đình. Ai sinh ra trên đời cũng được cha mẹ bế bồng, lớn lên được người iu bế, về già con bế. Cả văn nói và văn viết đều cần đến “bế”.

Lại cũng khác với Toang, Bế chỉ dùng cho người, và có thể cả thú cưng, nhưng tuyệt đối không dùng cho đồ vật. Chẳng ai nói “mày bế cho tao cái này, cái kia ra đây”, mà chỉ có bế con, bế cháu, bế người ốm, người bệnh.

Tuy thế, Bế lại không phải là từ mạnh nhất để mô tả tình trạng của một người đau yếu cần trợ giúp để di chuyển. Chúng ta còn có từ “Khênh” hay “khiêng” ấn tượng mạnh hơn nhiều, vì nó cho thấy cần phải có tới ít nhất là 2 người hỗ trợ để di chuyển.

Ấy thế nhưng, trong mùa dịch Covid, từ mà dân tình chọn để làm tăng phần nghiêm trọng khi mô tả tình trạng phát hiện người bệnh, hay các hoạt động chống dịch lại không phải từ Khênh/Khiêng. Nó nhất định phải là từ Bế, cùng với từ Toang.

Chúng ta hãy nghe một ví dụ mà tôi nghĩ rất quen thuộc trong mùa dịch này, chỉ cần thay địa chỉ: “A6 Trần Huy Liệu Toang rồi. Có 3 người vừa được Bế ra”!

Tượng hình không!

Ở đâu cũng thế, trong mùa dịch này, thiếu đi từ Bế và từ Toang thì không còn gì nghiêm trọng cả.

Từ Khênh/ Khiêng không hề có cửa, mặc dù nó là một từ ấn tượng hơn từ Bế như đã nói bên trên!

Vị trí của từ Toang thậm chí còn không thể thay thế. Chẳng hạn, để mô tả tình trạng nghiêm trọng của vấn đề Covid của khu vực đó, họ chỉ cần thêm một phó từ “nhẹ”, hoặc “nặng” đằng sau từ Toang là người nghe hiểu luôn, không cần dùng bất kể từ nào khác, cho dù tiếng Việt của chúng ta hết sức phong phú!

“Trần Huy Liệu toang nhẹ” – đó chính là thông tin trên bức ảnh tôi kiếm được trên mạng. Nó quá thú vị vì đây là nơi tôi đã dành cả thập kỷ gắn bó. Nó càng thú vị hơn vì cái xe cấp cứu đỗ kia là để chờ “những người ngoài hành tinh” vào “bế” cả gia đình bà bạn thân tôi chở đi viện, cho dù trước đó chỉ vài phút họ còn đi lại sồng xộc, nói điện thoại ồn ã trong nhà!

Tiếng Việt thật phong phú, và cũng thật khó hiểu nhỉ!

Finding: mọi lý thuyết đều là màu xám, chỉ cây đời mãi mãi xanh tươi!

Ps: Bức ảnh sẽ đi vào lịch sử như một trong những kỷ niệm ấn tượng nhất của chúng tôi!