Quyền Con Người của học sinh ở Việt Nam ngày càng bị vi phạm nghiêm trọng. Những ai đấu tranh chống lại sự ” hành hạ, tra tấn, đói nghèo và phân biệt ” chẳng phải là những người khổng lồ hay những siêu nhân, họ là những người bình thường : trẻ em, người cha, người mẹ, thầy/cô giáo , những cá nhân có suy nghĩ TỰ DO, từ chối sự IM LẶNG, những người ý thức được rằng Quyền Con Người không phải bài học lịch sử và chẳng phải là những chữ trên trang giấy, chúng cũng không phải là những bài diễn văn, những chuyện mua bán, quảng cáo … chúng là những gì chúng ta lựa chọn hàng ngày, chúng là các trách nhiệm mà chúng ta cùng chia sẻ để tôn trọng, giúp đỡ lẫn nhau và bảo vệ những người gặp khó khăn.
Ngẫu nhiên FB nhắc một stt sau của Nickie Tran ngày này vào năm ngoái, khiến Lam nhớ đến câu chuyện đọc lúc nhỏ về Thomas Èdison. Xin chia sẻ cả 2 dưới đây.
———
Tưới gì? – Nickie Trần
Hôm trước cậu đọc được một stt của một người mẹ mà đến giờ cậu vẫn không gạt ra khỏi đầu cậu được những băn khoăn. Câu chuyện đại loại là cô ta bị cô giáo chủ nhiệm mời lên trường vì đứa con nói dối và có thái độ chống đối. Con bé trên đường về chờ đợi sự trừng phạt của mẹ nhưng cũng nói rõ lý do chống đối. Làm bài giải sai cách nhưng cho ra kết quả đúng. Cô giáo lấy cuốn vở chọi thẳng vào mặt và trúng bạn… kế bên.
Người bạn facebook của cậu dĩ nhiên là dạy con cách vâng lời cô giáo và sửa những thái độ chống đối. Cậu không bàn sâu về chuyện đúng sai nhưng cậu thấy chạnh lòng. Cậu không hiểu những đứa trẻ này sẽ học được gì từ một con người sử dụng bạo lực và quyền lực của kẻ bề trên để đưa vào giảng đường một cách hết sức vô giáo dục. Cậu không hiểu đứa trẻ đó khi lớn lên sẽ phản ứng như thế nào khi gặp một người sếp chọi thẳng một bản báo cáo vào mặt chỉ vì kết quả không như được mong muốn. Và cậu cũng không hiểu nếu cách giải bài toán của đứa bé đó sau này lại là một phát hiện tuyệt vời của toán học được giải từ một đứa trẻ khác giải sau thì thầy trò lẫn cha mẹ sẽ cảm giác như thế nào???
Cậu học được trong cuộc đời này là tất cả những hành động đều gây ra một phản ứng. An action causes a reaction. Một cô giáo vô văn hoá thiếu mô phạm và ngu dốt thì không thể nào đào tạo ra được những nhân tố xuất sắc cho tương lai ngoại trừ những đứa trẻ phi thường có khả năng vượt qua tất cả chướng ngại trong cuộc sống. Tuy nhiên nhiệm vụ của một nhà giáo không phải chỉ để phát hiện ra những đứa trẻ phi thường mà là dạy những đứa trẻ rất bình thường biết cách biến cuộc sống và tương lai của chúng trở nên phi thường. Và cô giáo này lại làm điều ngược lại, cô ấy giết chết sự tôn trọng, lòng tin và sự sáng tạo của những đứa trẻ.
Nói ra thì kỳ vì chuyện trên tường nhà người ta cậu đem về nhà mình phán xét nhưng cậu thật sự không cổ võ sự khoanh tay đứng nhìn. Cậu cũng không đồng tình với việc dạy con phải ngoan ngoãn xuôi dòng theo nghịch lý. Thay vì dạy con cách làm lành với cô giáo cậu sẽ dạy con cách chống đối một cách thông minh, sáng tạo và thẳng thắn. Và trước khi cậu khuyên con cậu xin lỗi cô giáo thì cậu sẽ đề nghị cô giáo xin lỗi cái bảng đen sau lưng và viên phấn trước mặt. Khi cô ấy quay lưng với tấm bảng và sử dụng viên phấn, cuốn vở hay lời nói để làm vũ khí quăng vào mặt học sinh thì chính cô ta đã phỉ nhổ vào tư cách nhà giáo của mình.
Đừng dạy trẻ cách sống đồng màu, hãy dạy trẻ tôn trọng sự khác biệt.
Đừng dạy trẻ nói dối là sai, hãy dạy trẻ cách nói thật đúng cách.
Đừng dạy trẻ chịu đựng, hãy dạy trẻ phản ứng
Đừng dạy trẻ cúi mặt, hãy dạy trẻ ngẩng đầu.
PS: Và đây là cô bé 11 tuổi phát minh ra thiết bị phát hiện ô nhiễm chì trong nước với giải thưởng 25,000 đô la mỹ.
PS2: Cô ấy sẽ dùng phần lớn số tiền để hoàn thiện sản phẩm, một phần tiền đầu tư vô giáo dục, và phần còn lại sẽ cho tổ chức thiện nguyện mà CÔ YÊU THÍCH.
PS3: Và cậu tin răng cô bé đó không được dạy dỗ bởi một nhà giáo sẵn sàng chọi đồ vật vào mặt cô ấy.
PS4: Cô tưới cái gì vào mấy cái cây cô đang trồng vậy cô giáo??
NT
———
Chứng chỉ chăn lợn và những điểm 10
Đó là khi Thomas Alva Edison đã trở thành một nhà phát minh lớn, đã thay đổi lịch sử nhân loại bằng bóng đèn điện và máy thu thanh. Tổng thống Mỹ mời ông đến hội kiến. Trong cuộc gặp, Tổng thống hỏi nhà phát minh một cách cầu thị, rằng thưa ngài Edison, chẳng hay ngài lấy bằng kỹ sư ở trong nước hay ở châu Âu? Tất nhiên, người ta có quyền nghĩ rằng Edison đã lấy bằng ở một trường đại học danh giá nào đó.
Edison lấy trong túi ra một mảnh giấy cũ, đưa cho Tổng thống: “Đây là tấm bằng duy nhất mà tôi có”. Đó là mảnh giấy nhắn mà cô hiệu trưởng trường tiểu học đã gửi cho cha của Edison khi đuổi học ông. Giấy viết: “Ông Edison, trò Tom con trai ông dù có học nữa cũng không làm được trò trống gì cả. Ông nên để trò ấy đi chăn lợn thì hơn”.
Quãng đời đi học của Edison rất ngắn ngủi. Ông bị đuổi học vì đã tò mò làm những thí nghiệm suýt cháy trường, vì những câu hỏi “tâm thần” như tại sao người ta không thể lưu giữ giọng nói trong một cái hộp (sau này ông đã tự trả lời câu hỏi ấy bằng việc phát minh ra máy thu âm). Và tấm bằng duy nhất ông có, là một cái “chứng chỉ chăn lợn” như thế.
Nhưng có lẽ nhân loại đã gặp may, mẹ của Edison không tin vào “tấm bằng” ấy. Bà đưa con trai về nhà và bắt đầu tự dạy con trai bằng sách. Thomas được đọc sách triết học, lịch sử, tiếng Anh, những thứ mà ở trường không dạy. Và rồi lịch sử tôn vinh việc làm của bà. Có bao nhiêu phụ huynh trong số chúng ta đang hành xử được như người mẹ của Thomas Alva Edison?
Tổng kết năm học, khi mà tỷ lệ học sinh giỏi ở rất nhiều lớp, nhiều trường, lên tới hơn 90%, thì dường như ngay cả danh hiệu “học sinh tiên tiến” bây giờ cũng là nỗi xấu hổ của nhiều bậc cha mẹ. Những tỷ lệ hơn 90% giỏi này, hoặc là gần 100% đỗ tốt nghiệp, hoặc là rất nhiều con số khác của ngành giáo dục, có phản ánh đúng thực chất hay không, thật khó để trả lời. Sẽ cần một cuộc kiểm tra vô cùng lớn và tốn kém để có thể xác minh. Có lẽ mỗi người trong số chúng ta sẽ có câu trả lời của riêng mình.
Vấn đề quan trọng ở đây là, cho dù cái tỷ lệ học sinh giỏi cao ngất ngưởng kia là đúng hay chưa đúng, giỏi thật hay giỏi trên sổ sách, thì đó cũng chỉ là một hệ quy chiếu. Trường học phổ thông chỉ là một trong những hệ quy chiếu, chỉ là một trong rất nhiều khóa học mà con cái chúng ta sẽ phải trải qua trong đời. Những phụ huynh cần nhìn theo hướng đó: đang có rất nhiều người, trong tâm lý, phó thác toàn bộ sự nghiệp giáo dục cho nhà trường.
Kết quả của sự tuyệt đối hóa ấy là họ thúc ép con em mình bằng mọi giá phải đuổi theo bảng thành tích trong nhà trường, như thể đó là “chứng chỉ” duy nhất con em mình có thể theo đuổi. Kết quả của quan niệm nhà trường là hệ quy chiếu duy nhất, khiến chính cha mẹ học sinh sử dụng nhiều phương pháp (nếu không muốn nói là thủ đoạn) để con em mình có bảng thành tích tốt. Họ thất vọng nếu con em mình không thể đạt được cái chuẩn chung của nhà trường – chuẩn ở đây là học sinh giỏi.
Bà mẹ của Edison hiểu rằng nếu cuộc đời là một cuộc thi, như Vietnam Idol chẳng hạn, thì nhà trường chỉ là một trong số các giám khảo. Việc học ở trường kéo dài tối đa cũng chỉ chiếm một phần ba đời người. Những ý kiến của vị giám khảo ấy có thể đúng có thể sai, và bà cần dạy con mình những kỹ năng, những kiến thức khác nữa để thuyết phục toàn bộ khán giả bầu chọn mới mong chiến thắng cuộc thi.
Nhưng thật ra thì mẹ của Thomas Alva Edison vẫn làm một việc dễ: đó là tin rằng con mình giỏi, bất chấp đánh giá của nhà trường. Nhiều phụ huynh nước ta, trước cái tỷ lệ 90% khá – giỏi của nhà trường, đứng trước một thử thách còn khó hơn bà Edison: đó là bằng cách nào đó, họ phải tin rằng con mình chưa giỏi.
Cha mẹ nào không nghĩ con mình giỏi? Một kết quả phù hợp với tâm lý của họ thật dễ chấp nhận biết bao. Nghĩ ngược lại mới khó. Bản thân việc tuyệt đối hóa bất kỳ cái gì đều không hợp lý. Và sẽ nguy hại biết bao nếu cái thứ được tuyệt đối hóa ấy, cái quyển sổ liên lạc hay bảng điểm cuối năm ấy, không phải là thực chất.
Nghe những câu chuyện về việc phụ huynh ta điên đảo vì những cái danh hiệu khá giỏi trong nhà trường, tôi bất giác tự hỏi: Nếu ngày xưa mẹ của Edison tin vào “tấm bằng” kia như sự đánh giá duy nhất và cho con đi chăn lợn, thì giờ này nhân loại đã có bóng đèn điện chưa?
https://www.google.com/…/chung-chi-chan-lon-va-nhung-diem-1…
