Nhiều thành phố miền bắc Việt Nam chìm trong ‘‘đợt lũ lịch sử’’ sau bão Yagi

RFI-Trọng Thành

Chiều hôm qua, 09/09/2024, cho đến sáng nay, nước lũ ập về 17 tỉnh ở miền bắc Việt Nam. Tình hình đặc biệt căng thẳng tại tỉnh Yên Bái, miền núi Tây Bắc, và thành phố Thái Nguyên vùng Đông Bắc.

Nước sông Hồng tại khu vực Yên Bái dâng đến hơn 34 mét hôm nay, vượt cấp 3, tức mức báo động cao nhất (32 mét) (cao hơn đỉnh lũ 1968 và 2008). Báo động ”rủi ro thiên tai do lũ” ở cấp 3, với lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất tại tất cả 9 huyện, thị xã và thành phố. Theo AFP, tại Yên Bái, chính quyền địa phương đã phải sơ tán hơn 59.000 người. Nước dâng quá nhanh trong đêm khiến người dân hoàn toàn bị bất ngờ.

Chị Sao Mai, có người thân tại thành phố Yên Bái, cho biết tình hình tại chỗ và đặt câu hỏi về trách nhiệm của chính quyền trong việc không kịp thời cảnh báo người dân:

‘‘Nước dâng lên đột ngột, rất nhanh. Người thân của em lên giường 9 giờ tối. Nằm ngủ rồi, nhưng không yên tâm thế nào, xuống tầng một, chạm chân xuống đất, nước đã ngập đến đầu gối. Không thể kịp lấy được bất cứ loại đồ gì. Tất cả những người có nhà tầng hai, leo vội lên tầng hai. Không hiểu tại sao nước lại dâng nhanh đến như thế.

Hiện tại bây giờ đang khắc phục hậu quả rất vất vả. Tất cả các thiết bị điện tử trong nhà thì hầu như nhà nào cũng hỏng hết. Tất cả các xe máy, ô tô đều hỏng hết. Đội cứu trợ chỉ đi xuồng được ở những nơi có đường lưu thông thôi. Còn những nơi ngõ ngách sâu, khó đi, thì gần như không có đường vào để cứu trợ nữa.

Theo em biết, có rất nhiều năm, lượng mưa còn lớn hơn nhiều, kéo dài nhiều ngày hơn nhiều, nhưng không để lại những hệ quả ngập úng dữ dội như thế này. Bà con không lường được rằng là ngay sau cơn bão Yagi, Hà Nội đang còn khắc phục hậu quả, thì phía trên lũ đột ngột dâng lên từ sông Hồng và sông Thao, tức đoạn sông Hồng trước khi về đến trung du (trước khi hợp lưu với sông Đà và sông Lô).

Dân xì xào là Trung Quốc xả tám cửa xả lũ. Không biết chính phủ Trung Quốc mở tám cửa xả lũ, nước nhiều như thế, có thông báo cho chính phủ Việt Nam hay không ? Vì sao hậu quả của lũ nhanh như thế mà dân không được Nhà nước cảnh báo tối đa về nguy cơ thiệt hại nghiêm trọng, để dân còn chuẩn bị tinh thần ? Dù chỉ để mang theo gói mỳ tôm, nước uống, hoặc các nhu yếu phẩm cần thiết.’’

Nước siết, đường hẹp khiến thuyền cứu hộ khó vào

Về Thái Nguyên, lũ lớn cô lập nhiều khu dân cư. Tại nhiều khu vực, nước chảy siết gây khó khăn cho việc cứu nạn. Chị Thịnh, thành viên một đoàn cứu trợ từ Hà Nội lên, cho biết tình hình cụ thể :

‘‘Cái vùng bến Thượng, gần sông, nước vào nhà dân ồ ạt, rất siết. Các thuyền ca-nô nhỏ, thuyền chèo tay là không thể vào được. Những khu như thế chắc chắn là bất lực. Chính quyền cũng bất lực, những người như bọn em đi cứu hộ cũng bất lực. Buộc phải chờ cho nước rút bớt, dòng chảy chậm lại. Người dân bây giờ ở nhà cấp 4 thì đang ngồi trên nóc nhà. Nhà nào có tầng trên thì lên tầng trên chờ cứu hộ, nhưng cứu hộ vẫn không vào được.’’

Hiện tại, theo thống kê sơ bộ của chính quyền, tổng cộng từ đầu đợt bão lũ đến nay, đã có ít nhất 82 người chết, và 65 người mất tích.

Tại Hà Nội, nước lũ dâng cao, và ngập úng tại nhiều nơi, chính quyền ban bố báo động cấp 1.