Sẽ có một lúc nào đó trong đời bạn tự hỏi “Tại sao tôi sinh ra giữa cuộc đời này, giữa nơi này – Việt Nam? Ta từ đâu tới, ta là ai bây giờ và ta sẽ đi đâu ? Như nhiều lần tôi đã hỏi: “Việt Nam đi về đâu ?”
Nhiều lúc tôi nghĩ: Nếu đêm đó Bố Hoàng không “Ở” cùng mẹ; nếu đêm đó chiếc giường nghiêng…. liệu 3 triệu con kia có vượt một quãng đường chỉ 20 cm mà nhanh hơn tốc độ một chiếc máy bay siêu thanh so với kích thước của nó để đến với trứng mẹ Trâm. Để rồi giữa hàng triệu con kia, có một quán quân làm ra tôi bây giờ ?
Nhiều lúc tôi suy tư về việc gần 100 triệu dân này, đều là những quán quân vô địch đang tồn tại giữa dương gian, sẽ về đâu khi thể chế chính trị, do một vài người lại định đoạt toàn bộ hướng đi, hoặc đơn giản, một ông vua Việt Nam trong quá khứ đã làm điều gì, tốt hay xấu tuỳ nhân gian luận bàn, nhưng khác đi, thì Việt Nam ta giờ ra sao ?
Tôi có một thông điệp đầy xúc động tự đáy lòng: nếu tôi thọ bằng bố mình thì 5 năm nữa thôi, tôi sẽ lìa xa xứ sở mặt trời này. 5 năm chỉ gần bằng số tù còn lại của anh Trần Huỳnh Duy Thức và chỉ bằng 1/3 số án tù còn lại mà Chú tôi – Tù nhân lương tâm Lê Đình Lượng – sẽ phải trải qua. 5 năm sẽ trôi qua ngắn như một giấc ngủ trưa khi cá nhân mình vui vẻ giữa gia đình.
Nhưng 5 năm cũng là đằng đẵng đợi chờ khi đếm từng ngày dài sau song sắt vì đấu tranh cho một Việt Nam tốt đẹp hơn như anh Tường Thuỵ, Đoan Trang, Lân Thắng, Lê Dũng Vova, thầy Nguyễn Năng Tĩnh hay như mới đây là bạn thân Peter Lâm Bùi và vô vàn người khác.
Điều quan trọng là: Con tôi giờ đã quên mặt Bố tôi nhưng vẫn nhớ “Ngôi nhà này Ông Hoàng xây, cái cây này Ông Hoàng trồng và Bài thơ Bố đang đọc là của Ông Hoàng”. Nghĩa là Bố tôi mãi chỉ là cát bụi nếu Bố tôi không có những giá trị cài cắm giữa đời thường.
Chúng ta rồi sẽ qua đi chẳng để lại gì, trống rỗng như một ổ cứng mới nhưng không có dữ liệu. Nhưng cũng còn đó, vô số ổ cứng, cũ mà đầy dữ liệu, đó là lúc chúng ta đang sống, và vẫn sống dồi dào với thế hệ mai sau.
Chúng ta chạm trán với thách thức, với đau khổ mênh mông để thấy mình tốt hơn. Đó là cơ hội mà Thượng đế ban tặng cho loài người. Tôi luôn tin rằng thử thách đến chỉ làm cuộc sống tốt đẹp hơn.
Ai cũng chỉ có một cuộc đời để sống, các bạn trẻ hãy cố gắng đừng thờ ơ nữa mà hãy làm một chút gì đi nhé.
Tôi đã từng ngồi tù 3 lần vì những điều tôi cho là tốt đẹp, đã từng sải cánh rộng dài giữa bầu trời bao la hay biển khơi ngàn trùng sóng vỗ. Tôi đã đi khắp 5 châu lục để rồi bất lực lê bước trong một khuôn viên hạn hẹp 16 m2 của nhà tù.
Khi mấy ngày trước đây tôi ký được hợp đồng làm việc với giá 175 USD/giờ là lúc tôi nhìn rõ nhất sự nghèo khổ về vật chất của đồng bào, khi đang sống chỉ xấp xỉ 1-2 USD/ngày. Khi tôi bị cầm tù là lúc tôi ý thức được thế nào là tự do.
Năm 2012, ngay sau khi tôi tự hào “Trong nhà đầy bạn và trên bàn đầy rượu” là lúc tôi thấm đẫm nỗi cô đơn – nỗi cô đơn vĩ đại – gặm nhấm tâm hồn từng ngày, từng ngày trong chiều kích của hố sâu thăm thẳm tư tưởng.
Tôi yêu cuộc sống này vì những sự khác biệt từ trong nguyên lý. Tôi đấu tranh cho đa nguyên vì tôi cảm nhận được vẻ đẹp của trăm hoa. Tôi khát khao công lý vì tôi nếm trải sự bất công hằng ngày trên quê hương mình.
Sau 3 năm làm ruộng, tuần trước lần đầu tiên tôi lấy lại phong độ, đi 2 tỉnh và có 5 cuộc họp trong 1 ngày. Khi về tôi nói với nhà văn Hoàng Minh Tường rằng: “Nhớ anh Thức quá”. Bởi vì chúng ta sống là sống với không gian và bạn bè. Anh Thức đang chịu đựng từng khoảng khắc một mình trong lao tù nhỏ hẹp. Tôi mong anh phải được tự do, giữa Việt Nam này, như anh đã được sinh ra tự do.
Ngay tại đây, bây giờ và mãi mãi. Tôi tạ ơn Chúa ! Ngài đã “chẳng để tôi không đời đời” nhưng đã cho tôi được làm người với những khoảng khắc yêu thương riêng tư với người thân và những khoảng khắc ngập tràn sự xôm tụ cộng đồng và bè bạn.
Vẫn là tôi bây giờ, bên chiếc đàn Piano, đầm ấm với người vợ hiền và những đứa con. Nhưng cũng vẫn là tôi ngay tại đây, khắc khoải với một dòng chữ của người bạn vừa mới ghi trong cuốn sách đề tặng: “về một tuyên ngôn mới, hành động mới vì một Việt Nam mới của những con người mới”.
Xin cám ơn tất cả. Tạ ơn Tạo hoá lớn lao đã cho tôi sinh ra giữa cuộc đời này. Cám ơn vợ Hiền vì một đêm qua, với rượu vang và từ điển, thảo luận đến tận 12h khuya. Cám ơn các học trò hôm nay, là ngồn cảm hứng cho thầy hùng biện về một thế hệ Việt Nam đang lớn từng ngày.
Cám ơn cuộc đời vì những gì đã qua và đang tới. Và sau đây là một bài thơ tôi làm nhân ngày sinh nhật năm 2014 trong nhà tù An Điềm – Quảng Nam:
“Lòng tuyệt đối bình an trong tù ngục
Vượt lên trên hiểu biết thông thường
Song sắt chắn ngàn năm hoa vẫn nở
Sách sang trang mầm nụ cứ cựa mình”
The sagacity in this tune is exceptional.