NĂM THỨ HAI TRONG CUỘC CHIẾN CỦA NGA: CÁC KỊCH BẢN CHO XUNG ĐỘT TẠI UKRAINE.

Khai Nguyen cùng với Phạm T-Nga 

Nga có khả năng đạt được một số tiến bộ trong nửa đầu năm 2023, nhưng nước này có thể thiếu khả năng duy trì thành quả của mình.

Gustav Gressel, Nghiên Cứu Viên Chính Sách Cao Cấp, Hội Đồng Ngoại Giao Âu Châu.

Bản tiếng Việt: Nguyễn Quốc Khải

The second year of Russia’s war: Scenarios for the Ukraine conflict in 2023

February 7, 2023

https://ecfr.eu/article/the-second-year-of-russias-war-scenarios-for-the-ukraine-conflict-in-2023/

Khi cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine tiến gần đến mốc một năm, dân châu Âu cũng như các chính trị gia đang đặt câu hỏi cuộc chiến sẽ kéo dài bao lâu và những kịch bản nào có thể xảy ra trong suốt phần còn lại của năm 2023. Đương nhiên, việc đưa ra những dự đoán như vậy luôn là một nghệ thuật hơn là một khoa học. Nhưng, suy diễn từ tình hình hiện nay, đây là cách diễn biến của cuộc xung đột trong thời gian sắp tới.

NGA

Kể từ tháng 4 năm 2022, Nga đã tiến hành một cuộc chiến tranh tiêu hao (war of attrition). Thay vì nhanh chóng chinh phục Ukraine từ nhiều hướng như đã dự định, Moscow đang dựa vào một cuộc chiến chậm rãi, khốc liệt ở phía đông Ukraine để làm hao mòn tài nguyên của Kyiv với tốc độ lớn hơn tốc độ của chính họ. Moscow hy vọng rằng Ukraine cuối cùng sẽ tự nguyện đầu hàng, hoặc sự kháng cự quân sự có tổ chức của họ sẽ sụp đổ. Các nhà hoạch định chính sách của Nga đang dựa vào chiến tranh thông tin và việc hạn chế cung cấp năng lượng cho châu Âu để gián tiếp giảm viện trợ quốc tế cho Ukraine. Theo quan điểm của Điện Kremlin, chiến lược này có thể chứng tỏ thành công; Đây là đường lối người Nga rất có thể sẽ tiếp tục theo đuổi.

Để duy trì cuộc chiến tiêu hao này và giành lại thế chủ động, Nga đã tiến hành cuộc động viên một phần vào tháng 9 năm 2022. Việc bổ sung thêm binh lính, dù được huấn luyện và trang bị kém, đã giúp quân đội Nga bảo vệ phòng tuyến tốt hơn và tiếp tục các hoạt động tấn công . Các lực lượng bổ sung, với tổng số khoảng 150,000-200,000 người được huy động vào các sư đoàn và quân đoàn mới thành lập, vẫn đang được huấn luyện và sẽ tham gia chiến đấu ở Ukraine trong thời gian tới.

Bất chấp những đồn đoán dữ dội về một cuộc tấn công mới từ lãnh thổ Belarus, một dự tính như vậy là không khả thi, ít nhất là trong mùa đông và mùa xuân còn lại của năm nay. Nếu Nga lên kế hoạch này, thì họ đã triển khai thêm các đơn vị quân đội tới Belarus. Thay vào đó, trong quý đầu tiên của năm 2023, Belarus sẽ đóng vai trò là nơi diễn tập và huấn luyện lớn cho các lực lượng Nga. Không nên đánh giá thấp điều này, vì việc thành lập đội hình sẵn sàng chiến đấu mới từ các binh sĩ được động viên mất nhiều thời gian hơn so với tuyên bố ban đầu của Bộ Quốc phòng Nga. Vì Vladimir Putin đang tham gia cuộc chiến lâu dài, điều này khó có thể khiến ông lo lắng thái quá.

Một chiến dịch từ Belarus vẫn có thể khả thi sau này, đặc biệt nếu Moscow tiến hành một đợt động viên khác. Tuy nhiên, các đợt động viên tiếp theo sẽ đi kèm với những khó khăn riêng: tỷ lệ binh sĩ có bất kỳ kinh nghiệm quân sự nào sẽ giảm theo từng đợt, và nhóm sĩ quan và chuyên gia để huấn luyện, và sau đó chỉ huy, những đội quân này sẽ bị tiêu hao nhanh hơn mức có thể được bổ sung. Do đó, mặc dù có thể động viên thêm, nhưng những đợt sau này sẽ có thể chỉ mang lại hiệu quả giảm dần trên chiến trường.

Trong khi các lực lượng vũ trang của Nga tiếp tục vật lộn với nhiều vấn đề, ngành công nghiệp quốc phòng của nước này đã chứng tỏ khả năng phục hồi đáng kể. Năng lực sản xuất tên lửa hành trình của Nga đã tăng lên trong chiến tranh bất chấp lệnh trừng phạt. Mặc dù Nga không thể lấp đầy các hệ thống vũ khí cao cấp đắt tiền của mình bằng sản xuất mới, nhưng nước này vẫn tiếp tục sản xuất các hệ thống thông thường cấp thấp với tốc độ bình thường. 

Bất chấp những dự đoán về tình trạng thiếu đạn dược, các cuộc pháo kích của Nga vào các vị trí của Ukraine vẫn tiếp tục ở mức độ tương đối ổn định kể từ tháng 10. Có thể sự hỗ trợ của Bắc Hàn (hoặc Bắc Hàn chuyển giao đạn dược mua từ các quốc gia khác) giúp một phần vào khả năng phục hồi này, tuy nhiên không có thông tin đáng tin cậy nào về các chuyến hàng như vậy. Sau khi chuyển sang chế độ kinh tế chiến tranh, ngành công nghiệp xe tăng Nga hiện đang sản xuất 200-250 xe tăng T-72B3 và T-90M mới mỗi năm. Xe tăng thứ hai gần đây đã xuất hiện trên chiến trường với số lượng ngày càng tăng.

Do đó, Nga có thể sẽ tiếp tục tấn công cho đến đầu mùa hè, lúc đó sức mạnh chiến đấu của họ có thể sẽ lại suy giảm. Moscow sẽ phải thực hiện một đợt động viên khác vào cuối mùa đông này để có thể duy trì các tiền tuyến mở rộng. Vào thời điểm đó, tư thế san mỏng quá mức của Nga sẽ dễ bị Ukraine phản công.

UKRAINA

Ukraine sẽ gặp khó khăn trong việc phòng thủ trước các cuộc tấn công mới của Nga trong nửa đầu năm 2023. Nước này khó có thể tổ chức một cuộc phản công quy mô lớn, vì các lực lượng vũ trang của họ thiếu phương tiện để thực hiện các cuộc tấn công trực diện chống lại lực lượng Nga (đặc biệt là xe bọc thép chở quân, xe chiến đấu bộ binh và xe tăng). Thay vào đó, họ sử dụng hỏa lực gián tiếp, chẳng hạn như pháo binh và tên lửa, để làm suy yếu các phòng tuyến của Nga và sau đó tấn công chúng bằng các lực lượng hạng nhẹ. Nhưng nếu nguồn cung cấp các phương tiện chiến đấu mặt đất hạng nặng (xe tăng và xe chiến đấu bộ binh) từ phương Tây tăng lên, một cuộc phản công của Ukraine có thể sẽ diễn ra vào nửa cuối năm nay.

Hạn chế lớn nhất đối với Ukraine là sự thiếu thốn, khi tổn thất ngày càng tăng, vật liệu, chẳng hạn như các xe chiến đấu. Phụ tùng thay thế và đạn dược cho nhiều hệ thống thời Liên Xô đang trở nên khan hiếm và sự sẵn có của chúng phụ thuộc vào việc các quốc gia không phải phương Tây sẵn sàng bán những gì họ có. Khi chiến tranh kéo dài, các nguồn này sẽ cạn kiệt và đặc biệt khó dự đoán khả năng cung cấp của chúng.

Cuộc họp Ramstein vào ngày 20 tháng 1 đã phá vỡ điều cấm kỵ của các đồng minh trong việc cung cấp các khả năng chiến đấu trên bộ hạng nặng. Tuy nhiên, số lượng các hệ thống do phương Tây sản xuất mà những người ủng hộ Ukraine hứa gửi vẫn còn thấp. Chúng sẽ chỉ có tác động đến cuộc chiến nếu việc giao hàng tăng lên và tích lũy trong thời gian còn lại của năm. Xe tăng và xe bọc thép chở quân cũng có tỷ lệ tiêu hao cao hơn so với hệ thống pháo binh và phòng không.

Thật vậy, về lý thuyết, các quốc gia phương Tây có thể xây dựng và cung cấp nhiều hơn Nga trong một cuộc chiến tranh tiêu hao nếu họ đẩy mạnh sản xuất hàng hóa quốc phòng và đồng bộ hóa nguồn cung cấp cho Ukraine. Các khoản đóng góp cá nhân từ kho dự trữ hiện có sẽ không cung cấp đủ số lượng xe cần thiết. Chỉ có một nỗ lực chung để mua sắm các hệ thống mới với số lượng lớn để thay thế các phương tiện được tặng cho Ukraine mới cho phép châu Âu cạnh tranh về các thiết bị cần thiết. Nhưng vẫn chưa có quyết định nào như vậy được đưa ra và thời gian cấp bách. Hoa Kỳ và các quốc gia Đông và Bắc Âu đã cam kết tăng sản xuất đạn dược, điều mà họ đã làm từ mùa hè năm ngoái, với tác động của những quyết định đó sẽ được cảm nhận trong năm nay. Những lời hứa khác sẽ làm điều tương tự vẫn chỉ là dự tính. Cuối cùng, nếu phương Tây có ý định cưu mang Ukraine trong một cuộc chiến lâu dài, họ cũng cần phải sản xuất một loạt các hệ thống và phương tiện với tốc độ nhanh hơn để thay thế các khoản viện trợ cho Kiev. Chẳng hạn, xe tăng Leopard 2 được chế tạo với tốc độ hai xe tăng mỗi tháng, với tổng thời gian giao hàng lên tới ba năm. Con số này bằng khoảng 1/8 tỷ lệ sản xuất xe tăng của Nga.

Vào năm 2023, Ukraine sẽ phải chịu áp lực ngày càng tăng từ các cuộc tấn công của Nga vào mùa đông và mùa xuân. Các cơ hội phản công và đẩy lùi các hoạt động giành lãnh thổ của Nga sẽ mở ra trong nửa cuối năm nay.

KHÔNG CÓ KẾT THÚC, KHÔNG CÓ BẾ TẮC

Chiến tranh sẽ không kết thúc vào năm 2023. Như Tướng Mark Milley, Chủ Tịch Hội Đồng Tham Mưu Trưởng Liên Quân, đã gợi ý, rất khó có khả năng Ukraine có thể loại bỏ các lực lượng chiếm đóng trong năm nay.

Một kịch bản tích cực sẽ chứng kiến Ukraine gây ra tổn thất nặng nề cho Nga đến mức bộ máy quân sự của Moscow trở nên xuống cấp đến mức thậm chí các cuộc động viên tiếp theo sẽ không đủ để giành lại thế chủ động. Sự hiện diện quân sự của Nga trên đất liền Ukraine sẽ gặp nguy hiểm thực sự.

Một kịch bản tiêu cực là Nga sẽ đẩy lùi Ukraine ở Donbas, qua đó làm suy giảm tiềm lực quân sự và tinh thần của Ukraine. Với việc chuyển giao vũ khí chậm và chủ yếu mang tính tượng trưng từ phương Tây, cơ hội giải phóng đất nước của người Ukraine sẽ giảm dần. Trong khi tổn thất của Nga vẫn còn đáng kinh ngạc, Putin sẽ có một con đường đẫm máu và tốn kém – nhưng khả thi – để giành chiến thắng.

Trong mọi trường hợp, có một kịch bản cần loại trừ: bế tắc trong cuộc xung đột. Putin chỉ quan tâm đến chiến thắng hoàn toàn như ông ấy định nghĩa về nó, và đã đầu tư rất nhiều vào cuộc chiến, ông ấy sẽ không thừa nhận bất kỳ thỏa thuận nào nếu thiếu điều này. Tạm dừng hoạt động, trong đó cả hai bên tập hợp lại và tiếp tế, có thể xảy ra. Nhưng đây vẫn sẽ là các trạng thái tạm dừng, không phải trạng thái kết thúc. 

Sự bướng bỉnh của Putin thể hiện rõ qua cách ông ngăn chặn hiệu quả bất kỳ cuộc đàm phán nghiêm túc nào bằng cách đưa ra các điều kiện tiên quyết hoàn toàn không thể chấp nhận được đối với Kiev. Điều này đã thuyết phục Washington và các đồng minh khác rằng Ukraine không được thua – và do đó họ phải giúp nước này giành chiến thắng. Tuy nhiên, quan điểm này vẫn chưa thống nhất trong liên minh phương Tây và sự khác biệt về quan điểm có thể vẫn tồn tại về kết cục của cuộc chiến, chiến lược nào nên theo đuổi và lựa chọn ưu tiên hỗ trợ nào.

https://www.facebook.com/khai.nguyen.US/posts/pfbid02CHGSbGjrT8ryFLrq7uxSDfSjV5mjyHGbfc5BJFkUxnDMx2r7SyGCpL77WZzq5nL2l