Kỳ quặc giáo dục Việt Nam

Thái Hạo

31-10-2022

Giáo viên tiếng Anh đáng lẽ ba người thì chỉ có một, thế là dạy hai tiết dồn một. Giờ muốn học đủ thì phụ huynh phải đóng tiền để thuê thêm người.

Giáo viên Thể dục, Mỹ thuật, Tin học không có, trong khi vẫn tiến hành cái gọi là học tăng cường!

Tôi hỏi Ban giám hiệu rằng, vậy nếu không đi “học tăng cường” và không đi học bù số tiết tiếng Anh còn thiếu kia thì chất lượng có được đảm bảo không, Ban hiệu hiệu trả lời rằng “có”. Tôi không biết “có” bằng cách nào.

Thiếu hoặc không có giáo viên nhưng vẫn không tuyển dụng; vậy là xà xẻo, vá víu, làm méo mó chương trình một cách nghiêm trọng. Trách nhiệm ấy thuộc về ai? Nhà trường thì không có quyền tuyển dụng nhưng lại vẫn phải đảm bảo chất lượng dạy và học theo chỉ đạo của chính quyền và cấp trên. Nhà trường là thánh chăng? Vậy là họ (trường) phải làm một cái việc khốn khổ là chủ trương thuê giáo viên (do phụ huynh trả tiền) để có thành tích mà báo cáo cho Phòng, cho Sở. Phòng, Sở sướng ghê!

Các cấp chính quyền không cấp kinh phí cho những hoạt động vận hành cơ sở giáo dục nhưng lại sẵn sàng ban ra các văn bản cho phép nhà trường thu các khoản trái với quy định của Bộ Giáo dục – Đào tạo: từ thu tiền trông giữ phương tiện giao thông của học sinh đến vệ sinh công cộng nhà trường và các khoản liên quan đến xây dựng, sửa chữa cơ sở vật chất, v.v.. Chính quyền ngồi rung đùi?

Tiền đáng ra thuộc trách nhiệm nhà nước phải chi cho giáo dục nhưng nhà nước đẩy cho trường. Trường phải nọc cổ phụ huynh ra mà thu.

Đội ngũ giáo viên phục vụ dạy học thuộc trách nhiệm tuyển dụng của nhà nước nhưng nhà nước cũng ứ làm, trường tự mà xoay đi. Và trường cũng lại đẩy cho phụ huynh.

Trong khi đó, chính quyền vẫn đòi trường phải đẹp, Phòng – Sở vẫn bắt trường phải có bản báo cáo thành tích hoành tráng. Thế là học sinh cùng phụ huynh gánh hết: phải học một chương trình què quặt, méo mó; phải nộp đủ thứ tiền mà đáng ra nó mặc nhiên thuộc về trách nhiệm của chính quyền. Từ đó, nạn lạm thu, gian thu cứ thế mà nảy nở, gây bất bình và phẫn nộ, làm nhem nhuốc môi trường giáo dục vốn luôn cần sự vô tư, trong sáng và thiêng liêng.

Đó là tình hình ở một trường Tiểu học trên địa bàn Thị xã Nghi Sơn (Thanh Hóa) mà sáng nay tôi vừa làm việc với Ban giám hiệu.

Đổi mới giáo dục ư? Đổi mới bằng cách nào khi mà chương trình đã thay đổi nhưng tiền không cấp, giáo viên không tuyển? Tay không bắt giặc ư? Tài quá!

Trách nhiệm rót kinh phí, trách nhiệm tuyển dụng giáo viên đều được phủi tay, nhẹ tênh. Và cứ thế, học sinh cùng phụ huynh lãnh đủ. Mà không phải chỉ Nghi Sơn đâu, hôm trước Bộ trưởng Bộ Giáo dục mới than khóc trên diễn đàn Quốc hội đó thôi, rằng Bộ có tất cả, trừ tiền và người.

Tôi không thể nào hình dung được cái gì đang diễn ra và làm sao nó có thể an nhiên tồn tại như thế từ năm này qua năm nọ mà không ai thấy cần phải hét lớn lên một tiếng.

Sáng nay tôi đã gửi bản yêu cầu cho Ban giám hiệu, đề nghị họ đòi về cho bằng được những điều kiện tối thiểu vốn luôn thuộc về trách nhiệm của “các cấp có thẩm quyền” từ Phòng, Sở, UBND các cấp… Họ không thể tiếp tục phủi tay và đá quả bóng vào chân học sinh cùng phụ huynh nữa.