Kế hoạch hòa bình 28 điểm mà chính quyền Trump đang thúc ép Ukraine ký trước Lễ Tạ ơn không phải là một lộ trình chấm dứt chiến tranh. Từ Kyiv, các nhà ngoại giao và giới quân sự nhìn nó như một chiến dịch chính trị đặc biệt – được thiết kế không phải để mang lại hòa bình, mà để hợp thức hóa chiến thắng của Nga và tạo ra một vòng xoáy xung đột còn lớn hơn.
Hoàng Việt
1. Một thỏa thuận Yalta mới – không có chỗ cho Ukraine
Trong ký ức Ukraine, điều tồi tệ nhất không phải là bom đạn Nga, mà là những thỏa thuận được ký bởi các cường quốc mà không hỏi ý kiến các quốc gia liên quan.
Kế hoạch 28 điểm được soạn trong những cuộc họp kín ở Miami, Abu Dhabi, và các văn phòng tư nhân – không có châu Âu, không có NATO, và hầu như không có tiếng nói đầy đủ của Kyiv.
Ukraine bị đặt trên bàn, chứ không được ngồi vào bàn.
Họ coi đây là một phiên bản Yalta 2.0.
2. Mất lãnh thổ – mất luôn nền tảng chính trị
Điểm số 1 của kế hoạch: công nhận đường kiểm soát hiện tại.
Nó có nghĩa là:
-
Nga giữ Crimea
-
Nga giữ Donetsk, Luhansk
-
Nga giữ phần lớn Kherson, Zaporizhzhia
Và Ukraine phải ký vào điều đó như một phần của “hòa bình”.
Đối với hàng trăm ngàn gia đình đã mất người thân để bảo vệ đất nước, đây không chỉ là nhượng bộ.
Nó là một sự phản bội nỗi đau của họ.
3. Quân đội Ukraine bị trói tay, còn Nga thì không
Kế hoạch yêu cầu:
-
hạn chế quân số
-
hạn chế pháo
-
hạn chế UAV
-
cấm tấn công sâu vào lãnh thổ Nga
-
không được triển khai vũ khí NATO tầm xa
Trong khi Nga không bị giới hạn điều gì.
Kyiv hiểu rất rõ bài học năm 2014–2015:
Khi Ukraine bị ràng buộc quân sự, Nga chỉ cần chờ thời điểm thuận lợi để mở đợt tấn công mới.
Đó không phải hòa bình.
Đó là sự chuẩn bị cho chiến tranh tiếp theo.
4. “Đóng băng NATO” – đường sống của Ukraine bị cắt đứt
NATO không phải là tham vọng chính trị của Ukraine.
NATO là lá chắn sinh tồn.
Kế hoạch 28 điểm “đóng băng con đường NATO vô thời hạn”, biến Ukraine thành một vùng xám – nơi Nga có thể tiếp tục gây áp lực mà phương Tây không thể cam kết bảo vệ.
Đối với Kyiv, đây là điều không thể chấp nhận về nguyên tắc, vì nó làm Ukraine yếu đi vĩnh viễn và khiến toàn bộ sườn phía Đông của châu Âu trở nên mong manh.
5. Kinh tế: Nga được cứu, Ukraine trả giá
Phần kinh tế của kế hoạch là thắng lợi lớn cho Moscow:
-
mở lại đường ống năng lượng
-
giảm cấm vận
-
khôi phục thương mại
-
nhận thêm đòn bẩy tài chính
Trong khi Ukraine chỉ nhận được những “quỹ tái thiết” mơ hồ – không có cam kết chắc chắn.
Tóm lại:
Nga nhận được quyền lợi thực tế.
Ukraine nhận được lời hứa.
6. Tống tiền chính trị: Đồng ý hoặc bị bỏ rơi
Điều Kyiv giận dữ nhất không phải là nội dung, mà là cách thức.
Nhà Trắng gây áp lực:
-
phải đồng ý trước Lễ Tạ ơn
-
nếu không, Mỹ có thể cắt nguồn tình báo và vũ khí hạng nặng
Đối với một đất nước đang bị Nga bắn phá mỗi tuần, việc đe dọa cắt tình báo nghĩa là đe dọa cắt đi mạng sống của hàng nghìn người Ukraine.
Đây không phải ngoại giao.
Đây là ép buộc.
7. Trump và Putin – hai bức tường đang ép Ukraine vào góc chết
Volodymyr Zelensky đang đứng giữa:
-
Putin, người muốn nhiều hơn
-
Trump, người đòi thỏa thuận “ngay bây giờ”
-
và châu Âu, cuối cùng đã thức tỉnh và phản đối bản kế hoạch
Zelensky bị buộc phải chọn giữa đầu hàng và bị bỏ rơi, một lựa chọn mà Ukraine cho rằng không quốc gia dân chủ nào nên đối mặt.
8. Ukraine biết rất rõ điều gì đang diễn ra
Chính vì vậy, giới quân sự và ngoại giao Ukraine đồng thanh cảnh báo:
Kế hoạch 28 điểm không phải để kết thúc chiến tranh.
Nó tạo ra nền tảng cho một cuộc chiến lớn hơn trong 3–5 năm tới.
Với Ukraine, một “hòa bình” dựa trên yêu cầu của kẻ xâm lược không phải là hòa bình – mà là lời mời cho cuộc xâm lược tiếp theo.
Kết: Ukraine sẽ không ký vào sự đầu hàng được viết bằng mực Mỹ và mơ ước của Nga
Ukraine muốn hòa bình.
Nhưng không chấp nhận một hòa bình khiến họ mất lãnh thổ, mất an ninh, mất chủ quyền, và mất cả tương lai.
Và nếu thế giới muốn một châu Âu ổn định, không có một Nga đại đế phục hưng, thì bất kỳ kế hoạch hòa bình nào cũng phải bắt đầu từ sự thật cơ bản này:
Không thể có hòa bình khi kẻ xâm lược được thưởng, còn nạn nhân bị trói tay.
