SURRY HILLS, NSW, 28 tháng 6, (The Guardian): Quân đội Israel đã mở cuộc điều tra về những tội ác chiến tranh khả dĩ sau khi có nhiều bằng chứng cho thấy quân đội cố tình nổ súng vào thường dân Palestine đang tụ tập để nhận viện trợ ở Gaza.
Hàng trăm người đã thiệt mạng trong các tuần gần đây sau khi bị Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) tấn công bằng không quân, bắn phá và ném bom trong khi chờ đợi thực phẩm được phân phát hoặc khi đang trên đường đến các địa điểm phân phối.
Hôm thứ Sáu, tờ báo Haaretz của Israel đã trích lời những người lính Israel giấu tên cho biết họ đã được lệnh nổ súng vào đám đông gần các địa điểm phân phối thực phẩm để họ tránh xa các vị trí quân sự của Israel. Những người lính cho biết họ lo ngại về việc sử dụng vũ lực gây chết người không cần thiết với những người dường như không gây ra mối đe dọa nào.
Báo Haaretz cũng trích dẫn các nguồn tin giấu tên cho biết một đơn vị quân đội được thành lập để xem xét các sự vụ có thể liên quan đến vi phạm luật pháp quốc tế đã được giao nhiệm vụ kiểm tra hành động của binh lính gần các địa điểm phân phối trong tháng qua.
Trong một tuyên bố được truyền thông Israel đưa tin, IDF đã bác bỏ các cáo buộc, nói rằng không có lực lượng nào được lệnh “cố ý bắn vào thường dân, bao gồm cả những người đang đến gần các trung tâm phân phối”.
“Để làm rõ, các chỉ thị của IDF cấm các cuộc tấn công cố ý vào thường dân”, IDF cho biết.
Trong một tuyên bố chung được đưa ra vào cuối ngày thứ Sáu, Benjamin Netanyahu, Thủ tướng Israel và Israel Katz, Bộ trưởng Quốc phòng, đã cáo buộc báo Haaretz về “những lời dối trá ác ý nhằm bôi nhọ IDF, lực lượng quân đội có đạo đức nhất thế giới”.
Thực phẩm đã trở nên cực kỳ khan hiếm ở Gaza kể từ khi Israel áp đặt lệnh phong tỏa chặt chẽ đối với tất cả các nguồn cung cấp trong suốt tháng 3 và tháng 4, đe dọa nhiều người trong số 2,3 triệu người sống ở đó sẽ phải chịu nạn đói.
Kể từ khi lệnh phong tỏa được dỡ bỏ một phần vào tháng trước, Liên Hiệp quốc đã cố gắng đưa hàng cứu trợ vào nhưng đã phải đối mặt với những trắc trở lớn, bao gồm những con đường đầy đổ nát, các hạn chế của quân đội Israel, các cuộc không kích liên tục và tình trạng hỗn loạn ngày càng gia tăng. Hàng trăm xe tải đã bị các băng đảng vũ trang và đám đông người Palestine tuyệt vọng cướp bóc.
Vào thứ Năm, 18 người đã thiệt mạng trong một cuộc không kích của Israel nhắm vào cảnh sát Palestine đang phân phát bột mì tại một khu chợ ở thành phố Deir al-Balah, miền trung Gaza, các viên chức y tế cho biết.
Cuộc không kích dường như nhắm vào các thành viên lực lượng an ninh do Bộ Nội vụ của Hamas lãnh đạo thành lập để nhắm vào những kẻ cướp bóc và thương nhân bán hàng cứu trợ bị đánh cắp với giá cao.
Đơn vị này, được gọi là Sahm hoặc Arrow, tịch thu hàng cứu trợ bị đánh cắp rồi sau đó phân phối. Các nhân chứng cho biết nhiều người thương vong là thường dân tụ tập để nhận những bao bột mì từ một nhà kho gần ngã tư Baraka ở phía bắc Deir al-Balah.
Theo bệnh viện al-Aqsa Martyrs gần đó, nơi tiếp nhận thương vong, trong số những người thiệt mạng có một trẻ em và ít nhất bảy thành viên Sahm. Không có bình luận ngay lập tức nào về cuộc tấn công từ quân đội Israel.
Razeq Abu Mandil, một nhân viên y tế từ trại tị nạn al-Maghazi, cho hay: “Trong số những người bị thương có cả đàn ông, phụ nữ và trẻ em. Trong xe cứu thương của tôi, có một người phụ nữ và con gái của bà ấy – cả hai đều bị thương.”
“Khi chúng tôi đến nơi, có những người bị xé xác – bị thương nặng và tử vong … Chúng tôi bắt đầu đưa những người bị thương và tử vong đến bệnh viện, sau đó quay lại để đưa những người này lên xe cứu thương. Tôi lặp lại điều này ba hoặc bốn lần. Tình hình trong bệnh viện thật thảm khốc.”
Ahmed Abu Zubeida, 36 tuổi, đến từ al-Bureij gần đó, nằm trong số những người bị thương.
“Tôi ở rất xa nơi bị va chạm nhưng một số mảnh đạn đã làm chân tôi bị thương. Tôi nhìn xung quanh và thấy mọi người nằm trên mặt đất – những thi thể bị xé nát, những cá nhân bị thương, máu và mùi máu tràn ngập không khí, tiếng kêu rên và la hét”, ông nói.
Cuộc không kích diễn ra ngay sau khi Israel đóng cửa các cửa khẩu vào phía bắc Gaza, cắt đứt tuyến đường trực tiếp nhất để viện trợ đến những khu vực lãnh thổ đang xảy ra cuộc khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng nhất.
Trong gần suốt cuộc chiến, viện trợ ở Gaza chủ yếu được phân phối bởi Liên Hiệp quốc và các tổ chức nhân đạo quốc tế khác, nhưng Israel cho biết Hamas đã chuyển hướng và bán vật tư để tài trợ cho các hoạt động quân sự và các hoạt động khác của mình.
Liên Hiệp quốc và các nhóm viện trợ khác phủ nhận cáo buộc này và cho biết họ giám sát chặt chẽ các mạng lưới phân phối của mình.
Israel đã hỗ trợ một nhà thầu tư nhân của Mỹ, Quỹ Nhân đạo Gaza (GHF), bắt đầu phân phối các hộp thực phẩm tại Gaza vào tháng trước tại bốn trung tâm.
Để đến được các địa điểm của GHF, mở cửa không liên tục và không thể đoán trước, thường là vào ban đêm, người Palestine phải băng qua những con đường đầy đổ nát và các khu vực quân sự của Israel, nơi mà các nhân chứng cho biết quân đội thường bắn vào họ bằng súng cối, xe tăng và súng máy.
Một viên chức cứu trợ cao cấp ở Gaza cho biết nhiều vụ nổ súng xảy ra trong bóng tối khi dân thường tụ tập gần quân đội Israel để chờ các địa điểm phân phối mở cửa hoặc để nhận hàng cứu trợ cướp được từ xe tải.
“Những người lính nổ súng để xua đuổi họ, hoặc vì họ không biết ai ở đó, hoặc vì họ không quan tâm, hoặc cả ba lý do”, viên chức này cho hay.
Hồ sơ y tế từ các tổ chức phi chính phủ độc lập làm việc tại Gaza, được báo Guardian xem, xác nhận hàng trăm ca tử vong do đạn bắn và một số do pháo kích.
Lực lượng Phòng vệ Israel khẳng định các quy trình nội bộ của họ rất chặt chẽ nhưng những người chỉ trích cho rằng rất ít cuộc điều tra được tiến hành kỹ lưỡng và chỉ một phần nhỏ dẫn đến bất kỳ lệnh trừng phạt nào.
Israel tiếp tục cho phép một số lượng nhỏ xe tải cứu trợ vào Gaza để Liên Hiệp quốc và các tổ chức khác phân phối, với khoảng 70 xe vào lãnh thổ này mỗi ngày vào thứ Hai và thứ Ba. Vào thứ Năm, Israel đã đóng các điểm vào được sử dụng để trực tiếp đi vào phía bắc của lãnh thổ, nơi nhu cầu viện trợ lớn nhất.
Ông António Guterres, Tổng thư ký Liên Hiệp quốc, cho biết vào thứ Sáu rằng hoạt động viện trợ do Hoa Kỳ hậu thuẫn ở Gaza “về cơ bản là không an toàn”, đưa ra đánh giá thẳng thắn: “Nó đang giết người”.
“Mọi người đang bị giết chỉ vì cố gắng nuôi sống bản thân và gia đình họ. Việc tìm kiếm thức ăn không bao giờ bị coi là bản án tử hình”, Guterres nói với các phóng viên.
Cuộc chiến nổ ra sau một cuộc tấn công của Hamas vào miền nam Israel, trong đó các chiến binh đã giết chết 1.200 người, chủ yếu là thường dân và bắt 251 người làm con tin.
Theo các cơ quan y tế địa phương, tổng số người chết ở Gaza trong cuộc xung đột kéo dài 20 tháng đã lên tới 56.331 người, chủ yếu là thường dân.
* Tường trình với Associated Press và Reuters.
