Hoang Viet
Trong nền dân chủ, những quyết định về an ninh quốc gia, khoa học và công nghệ đáng lẽ phải được cân nhắc dựa trên lợi ích chung. Thế nhưng, dưới nhiệm kỳ thứ hai của Donald Trump, bàn cân ấy đã bị nghiêng hẳn về một phía: quyền lợi của gia đình tổng thống và những người thân cận. Vụ việc được New York Times phanh phui gần đây là minh chứng rõ nhất: UAE nhận được quyền tiếp cận chip AI tiên tiến, còn gia đình Trump thì nhận về hai tỷ đô la tiền điện tử.
Hai thương vụ, một trục lợi
Câu chuyện bắt đầu với World Liberty Financial (WLF), công ty tiền điện tử gắn liền với gia đình Trump và người bạn lâu năm Steve Witkoff – người đồng thời giữ vai trò đặc phái viên Trung Đông của chính quyền. Chỉ trong thời gian ngắn sau khi thành lập, WLF đã nhận được khoản đầu tư khổng lồ: 2 tỷ USD từ Sheikh Tahnoon bin Zayed Al Nahyan, một trong những nhân vật quyền lực nhất của UAE.
Hai tuần sau, một quyết định gây chấn động: chính quyền Trump phê duyệt việc bán hàng trăm nghìn chip AI tiên tiếncho UAE. Đây không chỉ là thiết bị công nghệ; chúng là “dầu mỏ mới” trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo, vốn đang được Mỹ bảo vệ chặt chẽ để kiềm chế Trung Quốc. Các cơ quan an ninh từng cảnh báo nguy cơ UAE có thể chuyển giao công nghệ cho Bắc Kinh – nhưng cảnh báo ấy bị bỏ ngoài tai.
Xung đột lợi ích lộ rõ
Nếu đây chỉ là hai giao dịch ngẫu nhiên, có lẽ sẽ không gây ồn ào đến vậy. Nhưng điểm mấu chốt nằm ở những nhân vật đứng giữa cả hai bàn cờ. Steve Witkoff vừa là đối tác kinh doanh của Trump trong WLF, vừa là nhà ngoại giao chính thức của Mỹ ở Trung Đông. David Sacks, một cố vấn công nghệ thân cận, được cấp “giấy miễn trừ đạo đức” để tham gia đàm phán chip dù có lợi ích trực tiếp trong công ty crypto.
Điều này đặt ra câu hỏi: liệu những quyết định của chính quyền Trump xuất phát từ nhu cầu chiến lược của quốc gia, hay từ lợi ích tài chính riêng của tổng thống và mạng lưới thân hữu? Ngay cả khi không có “bằng chứng giấy trắng mực đen” về một thỏa thuận đổi chác, thời điểm, nhân vật và dòng tiền đều cho thấy một sự liên kết khó có thể bỏ qua.
An ninh quốc gia bị đặt lên bàn cân
Bán chip AI cho UAE không chỉ là một thương vụ thương mại. Đó là quyết định có thể làm lung lay vị thế công nghệ của Mỹ, mở toang cánh cửa cho các đối thủ chiến lược. Các chuyên gia an ninh lo ngại rằng một khi những con chip này rơi vào tay Trung Quốc, mọi rào cản kiểm soát công nghệ cao sẽ trở nên vô nghĩa. Vậy mà, chỉ vì một khoản đầu tư crypto khổng lồ, những rủi ro ấy đã bị coi nhẹ.
Bài học từ một bàn cân lệch
“Don’t put a thumb on the scale” – đừng đặt ngón tay lên bàn cân. Câu nói được chính cố vấn AI của Nhà Trắng, Sriram Krishnan, nhắc lại gần đây để nói về sự minh bạch trong công nghệ. Nhưng trong trường hợp này, chính quyền Trump đã làm điều ngược lại: đặt cả bàn tay lên cán cân ngân sách và chính sách quốc gia. Ngón tay ấy không nhằm bảo vệ người dân Mỹ, mà để bơm phồng túi tiền của gia đình tổng thống.
Từ việc cắt ngân sách nghiên cứu y tế, tước quyền lực của CDC, chính trị hóa vaccine, cho tới việc hướng dòng tài trợ vào ICE để biến nó thành công cụ chính trị, giờ đây đến lượt AI và crypto bị biến thành món hàng trao đổi. Bàn cân quốc gia – vốn phải đo lường công bằng lợi ích của 330 triệu người dân – đã bị biến thành trò chơi của một nhóm nhỏ quyền lực.
Kết luận: Trả lại sự công bằng cho bàn cân dân chủ
Một nền dân chủ chỉ tồn tại khi tam quyền phân lập hoạt động thực sự, và khi những người lãnh đạo biết rằng quyền lực họ nắm giữ là để phục vụ công chúng, không phải để trục lợi. Nếu Quốc hội im lặng trước những vụ việc như thế này, nếu truyền thông và công luận không lên tiếng, thì “bàn cân” sẽ mãi bị thao túng, còn tiếng nói của cử tri sẽ bị xóa trắng.
Trump đã nhiều lần chứng minh rằng ông sẵn sàng “đặt ngón tay lên bàn cân” bất cứ khi nào có lợi cho bản thân. Nhưng chính người dân Mỹ – thông qua lá phiếu, qua áp lực công luận và sự giám sát – mới là những người có thể kéo cán cân ấy trở lại vị trí cân bằng. Đó là trách nhiệm, và cũng là cơ hội cuối cùng để bảo vệ nền dân chủ trước khi nó bị bẻ cong không thể cứu vãn.
Xanax Online Without Prescription