Tại Alaska, nhà lãnh đạo Nga đề xuất Ukraine giao lại phần còn lại của khu vực Donbas cho Moscow để chấm dứt giao tranh.
Tổng thống Nga Vladimir V. Putin đã chuyển hướng sự chú ý của Tổng thống Trump trở lại Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky bằng cách đưa ra đề xuất về vùng lãnh thổ tiềm ẩn nhiều rủi ro an ninh và chính trị cho Kiev.
Cùng với các yêu cầu khác, ông Putin đề xuất Ukraine giao lại phần còn lại của khu vực Donbas cho Moscow, và đổi lại Nga sẽ ngừng chiến đấu trên phần còn lại của mặt trận, ông Trump nói với các nhà lãnh đạo châu Âu trong một cuộc gọi sau cuộc gặp với ông Putin tại Alaska. Ông Trump ủng hộ ý tưởng nhượng lại lãnh thổ của Ukraine để đóng băng chiến tranh.
Trong cuộc họp hôm thứ Hai tại Nhà Trắng, ông Zelensky sẽ buộc phải đối mặt với đề xuất của Nga và khả năng ông Trump có thể quay lại coi ông là một trở ngại cho hòa bình. Ông Trump đã ám chỉ rằng ông có thể gây áp lực buộc ông Zelensky phải từ bỏ vùng đất này, mặc dù nhà lãnh đạo Ukraine đã thẳng thừng bác bỏ ý tưởng nhượng lại lãnh thổ.
“Tổng thống Zelenskyy của Ukraine có thể chấm dứt chiến tranh với Nga gần như ngay lập tức, nếu ông ấy muốn, hoặc ông ấy có thể tiếp tục chiến đấu”, ông Trump viết trên Truth Social vào cuối Chủ Nhật.
Đề xuất về lãnh thổ của ông Putin đã làm dấy lên khả năng xung đột giữa Washington và Kyiv, điều mà Moscow sẽ hoan nghênh sau khi ăn mừng cuộc tranh cãi nảy lửa tại Phòng Bầu dục giữa các nhà lãnh đạo Mỹ và Ukraine hồi đầu năm nay.
“Đây là một chiêu trò rất khôn ngoan của Putin”, ông Alexander Gabuev, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Nga-Á Âu thuộc Đại học Carnegie, nhận định. Ông Gabuev cho rằng đề xuất này có thể là một “viên thuốc độc” được thiết kế để làm suy yếu nội bộ Ukraine hoặc khiến ông Trump quay lưng lại với ông Zelensky nếu nhà lãnh đạo Ukraine từ chối.
Hiến pháp Ukraine cấm việc nhượng lại lãnh thổ ngoài việc thông qua trưng cầu dân ý toàn quốc. Một cuộc thăm dò gần đây của Viện Xã hội học Quốc tế Kyiv cho thấy 78% người dân Ukraine phản đối việc chuyển giao lãnh thổ do Ukraine kiểm soát cho Nga.
Điện Kremlin thường coi Donbass bao gồm các khu vực Donetsk và Luhansk ở miền đông Ukraine. Moscow đã chiếm gần như toàn bộ Luhansk, nhưng dù đã nỗ lực hơn một thập kỷ, họ vẫn chưa thể giành được quyền kiểm soát hoàn toàn khu vực này. Ukraine vẫn kiểm soát hơn 2.500 dặm vuông lãnh thổ ở đó.
Khu vực này có giá trị chiến lược đối với Ukraine. Hai thành phố Kramatorsk và Sloviansk đã đóng vai trò là trung tâm quân sự của Ukraine kể từ khi Nga tiến hành cuộc xâm lược hỗn hợp vào khu vực này vào năm 2014 và là một trong những khu vực được phòng thủ kiên cố nhất của mặt trận. Nếu lực lượng Ukraine rút lui, họ sẽ mất các tuyến phòng thủ đó. Ít nhất 200.000 người Ukraine vẫn đang sinh sống trên vùng đất này.
“Một số vị trí phòng thủ mạnh nhất của Ukraine nằm ở Donetsk, và việc nhượng lại các tuyến phòng thủ đó sẽ tạo điều kiện cho Nga tái tấn công trong tương lai từ một vị trí có lợi hơn nhiều”, David Shimer, người đứng đầu chính sách Ukraine tại Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng dưới thời chính quyền Biden, cho biết. Ông nói rằng việc nhượng lại khu vực này sẽ là một “sự nhượng bộ lớn”.
Trong các cuộc đàm phán với các quan chức Mỹ năm nay, các nhà đàm phán Nga đã yêu cầu toàn bộ lãnh thổ của cả bốn khu vực của Ukraine mà Điện Kremlin tuyên bố sáp nhập vào năm 2022 — Luhansk, Donetsk, Zaporizhzhia và Kherson — mặc dù Kyiv vẫn kiểm soát phần lớn vùng đất này.
“Đó là chiến thuật đàm phán thông minh”, ông Gabuev, nhà phân tích của Carnegie, cho biết và lưu ý rằng ông Trump coi đề xuất của ông Putin chỉ liên quan đến hai trong số các khu vực đó là một sự nhượng bộ, ngay cả khi nó vẫn “thực sự phi thực tế”.
Steve Witkoff, đặc phái viên của ông Trump, phát biểu với CNN hôm Chủ nhật rằng nhà lãnh đạo Nga đã đưa ra những nhượng bộ về lãnh thổ trong các cuộc đàm phán với các quan chức Mỹ, nhưng “vẫn còn một cuộc thảo luận quan trọng liên quan đến Donetsk”. Ông cho biết cuộc thảo luận sẽ diễn ra vào thứ Hai trong cuộc gặp giữa ông Trump với ông Zelensky và các quan chức châu Âu.
“Hy vọng rằng chúng tôi có thể đạt được thỏa thuận và đưa ra một số quyết định ngay tại thời điểm đó”, ông Witkoff nói. Ông nói rằng ông Trump không thể đồng ý với bất kỳ việc trao đổi đất đai nào thay mặt cho Ukraine và rằng người Ukraine phải tự quyết định họ có thể “sống chung với điều gì”.
Ông Witkoff cũng cho biết ông Putin đã đồng ý để Hoa Kỳ cung cấp bảo đảm an ninh cho Kiev, miễn là điều đó không liên quan đến tư cách thành viên NATO của Ukraine.
Hiện chưa rõ Nga sẽ trao đổi vùng đất nào để đổi lấy Donbass. Có thể chỉ giới hạn ở vùng lãnh thổ mà Moscow đang chiếm đóng ở các khu vực Kharkiv và Sumy, mà Điện Kremlin chưa tuyên bố sáp nhập. Nga chỉ nắm giữ khoảng 660 dặm vuông lãnh thổ của Ukraine ở những khu vực đó.
Các cuộc tấn công của Nga vẫn chưa có dấu hiệu giảm bớt trong các cuộc đàm phán hòa bình. Hôm thứ Hai, Ukraine cho biết một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Nga vào đêm qua tại thành phố Kharkiv ở miền đông đã khiến bảy người thiệt mạng, bao gồm hai trẻ em. Ba người khác cũng thiệt mạng trong một cuộc tấn công riêng biệt vào thành phố Zaporizhzhia.
Theo các quan chức và binh sĩ Ukraine tại mặt trận, cũng có những dấu hiệu cho thấy lực lượng Nga đang nhắm đến việc mở rộng lãnh thổ mà họ nắm giữ tại Zaporizhzhia và Kherson khi các cuộc đàm phán diễn ra.
Theo một quan chức quân sự cấp cao của Ukraine, các cơ quan tình báo Ukraine cho biết cho đến nay dường như không có sự thay đổi nào trong kế hoạch tác chiến của Nga sau hội nghị thượng đỉnh.
Đến cuối mùa hè, các quan chức Ukraine tin rằng lực lượng Nga hy vọng sẽ đạt được những bước tiến đáng kể ở khu vực Donetsk, bao gồm cả việc phong tỏa hoàn toàn Kramatorsk và Sloviansk.
Tuần trước, một cuộc tiến công bất ngờ của Nga ở phía tây nam Kramatorsk đã làm dấy lên lo ngại về sự sụp đổ của các tuyến phòng thủ của Ukraine. Tuy nhiên, bước đột phá này đã bị cản trở.
Quân đội dường như phần lớn không quan tâm đến tin tức từ hội nghị thượng đỉnh, một binh sĩ Ukraine thuộc Quân đoàn Azov số 1 của Lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraine đóng quân gần khu vực Nga tiến công cho biết.
Dù các tổng thống đã thảo luận về vấn đề gì, thì bước tiến mạnh mẽ của Moscow vẫn tiếp diễn, ông nói. Trong hai ngày kể từ hội nghị thượng đỉnh, các binh sĩ cho biết, lực lượng Nga đã bắt đầu tấn công thường xuyên hơn ở đó, mặc dù với cái giá rất đắt, từ 60 đến 70 người Nga thiệt mạng mỗi ngày.
Paul Sonne là phóng viên quốc tế, chuyên viết về Nga và những tác động đa dạng của các chính sách đối nội và đối ngoại của Tổng thống Vladimir V. Putin, tập trung vào cuộc chiến chống lại Ukraine.
Michael Schwirtz là phóng viên tình báo toàn cầu của tờ The Times có trụ sở tại London.
Nguồn : https://www.nytimes.com/2025/08/18/world/europe/putin-trump-zelensky-ukraine.html?
