Ủy Ban Châu Âu cho biết các lãnh đạo châu Âu sẽ họp trù bị với tổng thống Ukraina, trước khi tổng thống Mỹ và Ukraina hội đàm với nhau vào lúc 13h13 tại Washington (giờ địa phương). Sau đó, ông Trump và ông Zelensky sẽ gặp các lãnh đạo châu Âu vào lúc 15h.
Trước đó, trên mạng xã hội Truth Social, Donald Trump khẳng định « tổng thống Zelensky có thể chấm dứt chiến tranh với Nga gần như ngay lập tức nếu ông ấy muốn, hoặc ông ta có thể tiếp tục chiến tranh ». Viết bằng chữ in hoa như thường lệ, ông Trump cũng loại trừ khả năng Ukraina có thể giành lại quyền kiểm soát bán đảo Crimée, bị Nga sáp nhập vào năm 2014, cũng như là « KHÔNG CÓ CHUYỆN UKRAINA GIA NHẬP NATO ». Hai điều kiện này tương tự như những yêu cầu từ phía Matxcơva.
Washington tỏ ra lạc quan về thỏa thuận hòa bình tại Ukraina, theo thông tín viên RFI Loubna Anaki, tường trình từ New York :
Trong bài đăng trên mạng xã hội hôm qua, viết bằng chữ in hoa, tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump ngụ ý rằng « đã đạt được tiến triển lớn với Nga ».
Không lâu sau đó, đặc phái viên của tổng thống Trump về hồ sơ Ukraina xác nhận rằng thượng đỉnh Trump-Putin hôm thứ Sáu vừa qua, đã cho phép tháo gỡ nhiều bế tắc. Ông Steve Witkoff khẳng định « lãnh đạo Nga sẵn sàng nhượng bộ lãnh thổ tại 5 khu vực ở miền đông Ukraina, và có thể ủng hộ việc bảo đảm an ninh », nhưng không nêu rõ cụ thể.
Một số điểm sẽ vẫn cần được thảo luận hôm nay. Nhưng một điều chắc chắn về tổng thống Hoa Kỳ : ông là người khó đoán và hay thay đổi. Đối với thỏa thuận hòa bình này, ông Trump thể hiện cam kết của mình và có thể khiến ông ấy gây áp lực đối với Volodymyr Zelensky. Cũng cần phải nhắc lại chuyến thăm gần đây của ông Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng, đã bị biến thành một cuộc sỉ nhục công khai.
Hôm nay, hai lãnh đạo sẽ gặp nhau cùng phái đoàn của hai nước, trước khi tham dự một cuộc họp mở rộng với các lãnh đạo châu Âu, đến Washington nhân sự kiện này.
Trên kênh truyền hình CNN tối qua, đặc phái viên của tổng thống Trump, Steve Witkoff cho biết Nga đã chấp nhận Hoa Kỳ và đồng minh châu Âu cấp một quy chế bảo đảm an ninh cho Ukraina, tương tự như điều 5 trong hiệp ước phòng thủ chung của Liên Minh Bắc Đại Tây Dương NATO.
Trong một cuộc họp báo tại Bruxelles, Bỉ, hôm qua, bên cạnh tổng thống Ukraina, chủ tịch Ủy Ban Châu Âu đã « hoan nghênh mong muốn của tổng thống Trump, đóng góp vào việc bảo đảm an ninh cho Ukraina (…) và Liên Hiệp Châu Âu sẵn sàng tham gia ».
Ngoài ra, theo ông Witkoff, Nga cũng đã chấp nhận ban hành một luật cấm xâm phạm chủ quyền của các nước châu Âu.
Châu Âu lo cho tương lai an ninh
Cả một phái đoàn hùng hậu bao gồm nhiều lãnh đạo châu Âu tháp tùng tổng thống Ukraina sang Washington, Mỹ, bầy tỏ sự ủng hộ lập trường của Kiev chấm dứt cuộc chiến tang thương nhất tại châu Âu từ 80 năm qua. Điều này cho thấy châu Âu lo ngại cho tương lai an ninh của mình. Trả lời đài RFI ngày 18/08, Ulrich Bounat, nhà nghiên cứu cộng tác viên tại Euroreativ, giải thích :
Có thể cảm nhận được mối lo ngại thực sự từ các nước châu Âu rằng hai nguyên thủ Donald Trump và Vladimir Putin dường như đã đồng thuận phần nào về các vấn đề liên quan đến cốt lõi an ninh châu Âu và do đó vượt ra ngoài vấn đề Ukraina. Vì vậy, vấn đề đối với châu Âu là phải vạch ra lằn ranh đỏ.
Chúng ta còn phải chờ xem sao nhưng theo tôi, đây là thời điểm Liên Hiệp Châu Âu có thể trở thành một thế lực địa-chính trị, muốn lợi ích của họ phải được tôn trọng, ngay cả khi điều đó đồng nghĩa với việc phải có lập trường cứng rắn đối với Mỹ. Tôi cho rằng đây là thời điểm sẽ định hình tương lai của Liên Hiệp Châu Âu với tư cách là một thế lực địa-chính trị. Nếu khối 27 nước không thể tác động được đến những gì đang diễn ra ở Ukraina, và nói rộng hơn, về nguy cơ mà Nga gây ra cho châu Âu hiện tại và trong trung hạn thì điều này sẽ rất khó khăn cho Liên Hiệp Châu Âu để tiếp tục là một thế lực có ảnh hưởng trên thế giới.
Người dân Ukraina lo lắng chờ đợi cuộc gặp Zelensky và Trump
Sau cuộc gặp giữa Donald Trump và Vladimir Putin tại Alaska, tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky tới Washington ngày 18/8 để gặp trực tiếp nguyên thủ Mỹ. Người dân Ukraina nghi ngờ, lo ngại sau khi chứng kiến sự tiếp đón trọng thị mà ông Trump dành cho tổng thống Nga Putin.
Thông tín viên Emmanuelle Chaze tại Kiev tường trình :
Đối với người dân Ukraina, những ngày vừa qua thật siêu thực. Họ chứng kiến Vladimir Putin, kẻ xâm lược đất nước mình, được đón tiếp long trọng tại Alaska trên thảm đỏ. Việc tổng thống Nga phục hồi vị thế trên trường quốc tế khiến người dân, vốn đang đấu tranh cho sự tồn tại của mình, vô cùng lo lắng.
Cuộc gặp hôm nay giữa Volodymyr Zelensky và Donald Trump tại Nhà Trắng vì thế được chờ đợi với nhiều lo âu. Với người Ukraina, việc từ bỏ toàn vẹn lãnh thổ là điều hoàn toàn không thể chấp nhận. Họ kiên quyết không nhượng thêm đất cho Nga, cũng như không bao giờ hợp pháp thừa nhận việc Nga chiếm đóng khoảng 20% lãnh thổ.
Một chút an ủi cho Kiev: lần này có sự hiện diện của nhiều lãnh đạo châu Âu bên cạnh Zelensky. Tại Washington này, người ta vẫn nhớ rõ sự bẽ bàng mà tổng thống Ukraina từng phải chịu ở Nhà Trắng hồi tháng Hai vừa rồi. Lần này, người dân Ukraina hy vọng tình cảnh sẽ khác, và quan trọng hơn cả, là tổng thống Mỹ sẽ tôn trọng lập trường của Kiev.
Nga vẫn tiếp tục đánh
Đêm hôm qua 17/08, chỉ vài giờ trước cuộc gặp ở Washington, một cuộc tấn công bằng drone của Nga vào Kharkiv, miền đông Ukraina, đã « năm người đã thiệt mạng, trong đó có một bé gái khoảng một tuổi rưỡi » văn phòng công tố Ukraina cho biết, đồng thời nói thêm rằng « ít nhất 18 người đã bị thương.»
Trong đêm, chính quyền Ukraina cũng thông báo Nga tiếp tục tiến hành các cuộc oanh kích vào các khu vực Sumy (miền đông bắc), Odessa (miền nam) và Kharkiv, nơi thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng. « Nga tiếp tục cố ý sát hại dân thường » Chánh văn phòng tổng thống Andriy Yermak tố cáo trên Telegram, đồng thời chia sẻ hình ảnh một tòa nhà bốc cháy tại Kharkiv.
Nguồn : RFI
