Hoàng Việt
1. Từ “đoàn kết tuyệt đối” đến sự lỏng lẻo chiến lược: Biden vs. Trump
Dưới thời Tổng thống Joe Biden, chính sách của Mỹ – cùng với EU và Ukraine – nhất quán trên bốn trụ cột:
-
Không tiếp xúc với Nga/Putin
-
Không đàm phán về lãnh thổ
-
Không công nhận bất kỳ kết quả nào của sự xâm lược
-
Không dỡ bỏ trừng phạt, ngay cả khi Nga rút quân
Tuy nhiên, kể từ khi Donald Trump tuyên bố tranh cử, rồi trở lại với quyền lực truyền thông và chính trị, chiến lược tập thể ấy bắt đầu rạn nứt. Với khả năng thao túng dư luận, Trump từng bước phá vỡ các “giá trị cốt lõi” của phương Tây trong cuộc chiến này bằng một chiến thuật cũ mà hiệu quả: luộc ếch.
2. “Luộc ếch” EU: Không cảnh báo, chỉ gieo hy vọng hòa bình
Cựu Tổng thống Trump không công khai chấp nhận quan điểm của Nga. Nhưng qua những phát biểu như “Tôi sẽ chấm dứt chiến tranh trong 24 giờ”, hay “Có thể họ cần đánh nhau thêm một chút nữa”, ông đã định hướng nhận thức theo cách xoá nhoà ranh giới giữa bên xâm lược và bên phòng vệ. Đặc biệt, ông không nhấn mạnh công lý, mà gây dựng hy vọng hòa bình nhanh chóng — một điều mà dư luận châu Âu vốn đã mệt mỏi vì chiến tranh luôn khao khát.
Chiến lược này rất rõ ràng:
-
Không nói về Putin là kẻ xâm lược
-
Không nhắc đến trách nhiệm quốc tế
-
Chỉ nói về “hòa bình” và “ngừng chết chóc”
-
Đổ lỗi cho Zelensky và chính quyền Biden
Trump làm EU rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan: tiếp tục hỗ trợ Ukraine thì lo bị Mỹ bỏ rơi; ngừng hỗ trợ thì vi phạm cam kết chiến lược và đạo lý.
3. Vũ khí tối thượng của Trump: Mỹ nắm công nghệ và bầu trời
Trump hiểu rằng Mỹ không chỉ là “két sắt” của NATO, mà là bộ não điều phối vũ khí và vệ tinh. Chỉ một hành động ngắt tín hiệu GPS, cắt cung cấp thông tin tình báo, hay hạn chế linh kiện công nghệ quân sự, là toàn bộ hệ thống phòng thủ Ukraine – và cả châu Âu – sẽ “mù”.
Các điểm then chốt Trump nắm giữ:
-
Hệ thống Patriot: đánh chặn tên lửa Nga
-
Thông tin tình báo, vệ tinh, chỉ thị mục tiêu
-
Chuỗi cung ứng vũ khí có công nghệ Mỹ
-
Quyền phủ quyết trong NATO và G7
Với đòn bẩy này, Trump ép Ukraine và EU phải “chơi theo luật” của mình: chấp nhận một phần nhượng bộ lãnh thổ cho Nga để đổi lấy hòa bình giả tạo.
4. Tái định hình cuộc chiến: Ukraine bị đẩy vào ghế bị cáo
Bằng cách gieo rắc hoài nghi về tính minh bạch tài chính, Trump và các cộng sự (JD Vance, Elon Musk…) đã dần biến Ukraine – từ nạn nhân – trở thành đối tượng bị giám sát. Các cáo buộc như “Ukraine tham nhũng”, “Biden đút túi viện trợ”, hay “người Mỹ đang bị lừa” không cần chứng cứ nhưng được lặp lại liên tục trên truyền thông cánh hữu.
Kết quả:
-
Ukraine bị buộc phải “giải trình” thay vì được hỗ trợ
-
Sự đồng cảm giảm sút trong công luận Mỹ và EU
-
Truyền thông quốc tế chuyển trọng tâm khỏi hành vi xâm lược của Nga sang… ngân sách viện trợ
5. “Đến lúc phải nhượng bộ”: Giai đoạn cuối của chiến thuật
Khi tất cả các lớp phòng ngự đã bị tháo bỏ, Trump đưa ra thông điệp cuối cùng: “Hoặc mất ít lãnh thổ, hoặc mất tất cả”. Câu này, nghe có vẻ hợp lý, nhưng thực chất chính là ngôn ngữ của Nga kể từ năm 2014.
Nếu Trump buộc Ukraine nhượng bộ trong hòa đàm, đồng thời gỡ bỏ trừng phạt với Nga, thì cục diện chiến tranh sẽ đảo chiều:
-
Nga phục hồi kinh tế nhờ các tài sản bị “tháo cũi”
-
Ukraine mất động lực đòi lại lãnh thổ
-
EU và NATO bị chia rẽ sâu sắc
Lúc đó, chiến tranh không chỉ kết thúc sai cách, mà còn mở ra một tiền lệ nguy hiểm cho các xung đột khác trên thế giới: bằng bạo lực, anh có thể chiếm được đất – và được quốc tế công nhận nếu đủ thời gian và đủ đòn bẩy chính trị.
Kết luận: Không còn đúng – sai, chỉ còn quyền lực
Trump không phá hoại NATO bằng vũ lực, mà bằng ngôn ngữ, quyền lực và chiêu trò chính trị. Trong khi Nga thực hiện chiến thuật “phá tan phòng tuyến từ bên ngoài”, thì Trump làm điều tương tự từ bên trong. Cuộc chiến Ukraine không còn là cuộc chiến giữa Nga và phương Tây, mà là bài kiểm tra sự bền bỉ của các giá trị dân chủ, đoàn kết và công lý — và ở thời điểm này, cán cân đang nghiêng.
