BỨC TRANH CỦA JOSÉ JIMÉNEZ ARANDA…

Giữa phiên chợ nô lệ phương Đông náo nhiệt, một cô gái trẻ ngồi lặng lẽ trên một tấm thảm sang trọng nhưng lạnh lẽo. Toàn thân cô không một mảnh vải che thân, chỉ có làn da trần trụi đang run rẩy trước ánh mắt soi mói của đám đông. Trên cổ cô, một tấm bảng lạnh lùng treo lủng lẳng, khắc những dòng chữ Hy Lạp: “Rose, 18 tuổi, được bán với giá 800 đồng.” Những con chữ vô tình, như muốn xóa nhòa đi tất cả những gì thuộc về con người cô, biến cô thành một món hàng vô tri vô giác, bị mặc cả, bị xem xét, bị đo đếm như một vật phẩm tầm thường.

Cô gái cúi đầu, mái tóc dài xõa che đi gương mặt đang đỏ bừng vì xấu hổ, vì tủi nhục. Ánh mắt cô như lạc đi, nhìn vào một khoảng không vô định, nơi nỗi đau không thể gọi tên và nỗi tuyệt vọng không có lời giải thoát. Những giọt nước mắt khẽ lăn dài trên đôi má, hòa lẫn với ánh sáng mờ ảo từ phía xa, tạo nên một bức tranh không chỉ về hình thể mà còn về tâm hồn bị tổn thương đến tận cùng.

Những kẻ buôn bán vây quanh, như những con thú săn mồi, đánh giá, ngã giá, trò chuyện với nhau bằng ngôn ngữ của đồng tiền và quyền lực. Không ai trong số họ nhìn thấy con người đang run rẩy trước mặt, không ai trong số họ cảm nhận được trái tim đang vỡ vụn từng mảnh nhỏ, hay nỗi tủi nhục đang ăn mòn từng giây từng phút. Họ chỉ thấy tấm bảng giá treo trên cổ cô, chỉ thấy những đồng tiền lấp lánh mà cô có thể mang lại cho họ.

Và cô gái, trong khoảnh khắc ấy, như thể không còn thuộc về nơi này. Cô đã rời xa khỏi cơ thể mình, rời xa khỏi hiện thực tàn nhẫn, trốn chạy vào một nơi sâu thẳm nào đó, nơi cô có thể tìm lại một chút bình yên, một chút hy vọng le lói trong bóng tối.

Bức tranh của José Jiménez Aranda không chỉ miêu tả một cảnh chợ nô lệ. Nó kể về một linh hồn bị giam cầm, một trái tim bị tổn thương, một con người bị từ chối quyền được làm người. Nó là lời tố cáo không lời đối với những bất công tàn bạo, với một thế giới mà ở đó, con người có thể bị mua bán như một món hàng. Aranda đã để cho màu sắc và ánh sáng kể lại câu chuyện, để cho từng nét cọ dệt lên nỗi đau không tiếng nói, để những đôi mắt đang nhìn vào tác phẩm này không thể quay đi mà không cảm thấy một sự trĩu nặng trong lòng.

Tại Museo del Prado, nơi bức tranh được treo, mỗi ngày, từng dòng người đi qua vẫn đứng lại, lặng yên trước nỗi đau của cô gái trẻ, trước câu chuyện mà José Jiménez Aranda đã kể lại bằng trái tim của mình.

BANG PHAM

———————-

“Một nô lệ để bán, khoảng năm 1897”

Tranh của họa sĩ José Jiménez Aranda (1837–1903, người Tây Ban Nha)

Sơn dầu trên vải

100 x 82 cm

Museo del Prado, Madrid, Tây Ban Nha