Nghề nails, một thời vàng son

Giữ chừng mực xã giao, tuy nhiên, khi anh ta hỏi tôi về nghề nghiệp thì tôi cũng thăm dò ngược lại đôi điều. Anh ta là chủ một tiệm nails lớn, có hơn 20 thợ làm việc. Khi được hỏi về tình trạng nghề nails hiện nay, anh ta lắc đầu, bảo rằng thu nhập tiệm giảm khoảng 40-50% so với đôi năm trước vì ế khách chưa từng có, đang tính chuyển sang chuyện làm ăn khác.

Điều người chủ tiệm này nói không làm tôi ngạc nhiên vì tôi cũng đã vài lần nghe điều này từ những người thợ đến vài chủ tiệm nails khác nhau, ngoài việc anh ta cung cấp thêm con số thu nhập sút giảm rõ ràng hơn.

Nghề nails của người Việt không phải lần đầu gặp khó khăn, nhưng chúng chỉ là giai đoạn hay bị ảnh hưởng chung, như trong thời gian Covid chẳng hạn. Rồi nghề nails vẫn ăn nên làm ra hoặc tối thiểu cũng hơn hẳn các công việc chân tay khác. Tuy nhiên sự khó khăn lần này có thể mở đầu cho một sự thử thách mới khi bị ảnh hưởng nhiều yếu tố như lạm phát, thuế quan và cả từ chính sách di trú.

Những người làm nails gốc Việt tại Mỹ phục vụ việc nhiều nhóm khách hàng khác nhau, trong đó không ít khách là người Mễ và Mỹ La-Tinh, như ở Texas và California. Đây là nhóm khách hàng đông đảo và tiêu thụ mạnh của kỹ nghệ nhà hàng, giải trí và làm đẹp, bất kể có tiền hay bình dân. Những người làm nails nhận xét đây là nhóm khách hàng dễ tính, dễ chịu và sẳn sàng bỏ tiền làm đẹp, dù họ là những người lao động bình thường. Họ không phải là nhóm khách hàng cho tiền típ “sộp” nhưng chừng đó cũng đủ cho các tiệm nails người Việt tại Mỹ có một lượng khách hàng thường trực.

Chính sách di dân khắt khe và những cuộc lùng bắt di dân lậu đã làm nhóm này e dè xuất hiện nơi công cộng, bất kể họ có tình trạng cư trú hợp pháp hay không. Như chỉ riêng tại Quận Cam, thủ phủ người Việt tại Mỹ thì tổ chức Migration Policy Institute ước tính có đến 236,000 di dân lậu và hai phần ba nhóm này là những nhân công đắc lực lẫn khách hàng cho kinh tế địa phương. Theo các phóng sự trên đài ABC7 lẫn Voice of OC, kể từ những cuộc bố ráp của ICE, các nhà hàng và dịch vụ địa phương đã bị ảnh hưởng nặng nề. Tình trạng này hầu như diễn ra tương tự tại các địa phương khác, đặc biệt với ngành nails.

Mặt khác, không riêng nhóm khách hàng Mỹ La-Tinh này, làm đẹp là sở thích xa xỉ hơn là nhu cầu thiết yếu. Khi giá thực phẩm, hàng hóa, dịch vụ tăng quá nhanh và quá nhiều, người Mỹ đành hy sinh nhu cầu này, không riêng tiệm nails mà cả nhà hàng, nơi giải trí, mua sắm cũng vắng khách hơn. Những tiệm nails cầm cự được thì đối diện việc các mặt hàng phục vụ cho nghề nghiệp bị tăng giá dữ dội, phần vì lạm phát, phần gánh thêm thuế quan.

Báo cáo từ Goldman Sachs cho biết người tiêu thụ gánh chịu trung bình khoảng 55% mức thuế quan, chưa kể phí vận chuyển hàng hóa đã gia tăng nhiều lần. Các chi phí hoạt động, bảo hiểm, bảo trì cũng tăng cao, cộng thêm khó khăn cho ngành nails người Việt tại Mỹ hiện nay. Chưa hết, đầu tháng 11 tới đây, khi tái ghi danh chương trình Obamacare, nhiều người thợ nails sẽ nhận biết những tranh cãi hiện nay ảnh hưởng trực tiếp đến họ như thế nào, góp thêm một nỗi lo âu cho họ.

Kể từ ngày cộng đồng người Việt bước vào nghề nails tại Mỹ sau năm 1975 và phát triển mạnh từ thập niên 90s, nghề nails đã lan rộng sang bất cứ quốc gia nào có người Việt cư ngụ. UCLA ước tính khoảng trên 50% tiệm nails tại Mỹ là của người Việt, còn tại California và Texas có thể đến 80%, với hàng trăm ngàn nhân viên người Việt đang làm việc trong kỹ nghệ này.

Dẫu vất vả, nghề nails đã là nghề mưu sinh không chỉ cưu mang gia đình mà một số người còn đạt được những thành công hơn mức bình thường. Họ giúp đỡ thân nhân tại Việt Nam và bơm vào Việt Nam một lượng kiều hối hàng tỉ đô la mỗi năm lẫn việc du lịch, tiêu xài, mua sắm khi về Việt Nam. Điều này cũng sẽ ảnh hưởng khi nghề nails tại Mỹ gặp khó khăn hơn.

Như hiệu ứng số đông, phần lớn người Việt nghề nails tại Mỹ đã tin vào khẩu hiệu “Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại” mà quên đi những gì họ đã từng thừa hưởng và đạt được trong vài thập niên vừa qua. Bây giờ có lẽ họ cũng đã ít nhiều nhận ra rằng, nghề nails đã đi quá thời kỳ vàng son của nó.

Đó là điều tương tự với tình trạng nước Mỹ hiện nay.

Nhã Duy

Ảnh từ mạng: Một tiệm nails ế