Vì sao hàng từ Trung Quốc ship qua Mỹ lại rẻ hơn ship trong nước Mỹ?

Việc vận chuyển hàng từ Trung Quốc sang Mỹ từng có chi phí rẻ hơn so với vận chuyển nội địa trong Mỹ phần lớn là do Hiệp hội Bưu chính Quốc tế (Universal Postal Union – UPU) và các chính sách trợ cấp vận chuyển hàng hóa của Trung Quốc. Đây cũng là lý do khiến chính quyền Trump quyết định rút khỏi UPU vào năm 2018.

1. Vì sao hàng từ Trung Quốc ship qua Mỹ lại rẻ hơn ship trong nước Mỹ?

a) Trợ cấp bưu chính từ UPU

• UPU là tổ chức điều phối dịch vụ bưu chính toàn cầu, thiết lập mức giá mà các quốc gia tính cho nhau để xử lý thư và bưu kiện quốc tế.
• Các nước đang phát triển (trong đó có Trung Quốc, cho đến gần đây) được hưởng mức phí vận chuyển quốc tế thấp hơn so với các nước phát triển như Mỹ.
• Trung Quốc được hưởng mức giá bưu chính ưu đãi này suốt nhiều năm, dẫn đến việc gửi hàng nhỏ từ Trung Quốc đến Mỹ đôi khi còn rẻ hơn so với việc vận chuyển một gói hàng giữa hai bang trong nội địa Mỹ.

b) Trợ cấp chính phủ Trung Quốc

• Chính phủ Trung Quốc hỗ trợ chi phí logistics cho các công ty xuất khẩu nhằm đẩy mạnh thương mại điện tử xuyên biên giới.
• Các công ty như Alibaba, Temu, Shein được hưởng lợi từ các gói trợ cấp vận chuyển của nhà nước, khiến giá ship từ Trung Quốc sang Mỹ cực kỳ rẻ.

c) Hiệu quả chuỗi cung ứng và vận chuyển theo lô

• Các công ty Trung Quốc thường gom đơn hàng nhỏ thành các container lớn và vận chuyển bằng đường hàng không hoặc tàu biển, giúp tiết kiệm đáng kể chi phí vận chuyển.
• Trong khi đó, hệ thống vận chuyển nội địa Mỹ phải chịu chi phí lao động cao hơn, thuế cao hơn, và chi phí xăng dầu cao hơn.

2. Vì sao Trump rút Mỹ khỏi tổ chức bưu chính quốc tế (UPU)?

Vào năm 2018, chính quyền Trump tuyên bố rút khỏi UPU vì các lý do:

• Mỹ cho rằng hệ thống định giá cước phí của UPU thiên vị Trung Quốc và tạo điều kiện cho hàng Trung Quốc tràn vào thị trường Mỹ với giá vận chuyển thấp.
• Chính quyền Trump cho rằng hệ thống bưu chính Mỹ (USPS) bị ép phải xử lý hàng Trung Quốc với mức phí thấp, dẫn đến việc các doanh nghiệp Mỹ bị cạnh tranh không công bằng.
• Quyết định này buộc UPU phải điều chỉnh mức phí vận chuyển, giúp USPS tăng cước đối với hàng nhập từ Trung Quốc vào Mỹ.

Hệ quả của quyết định này:

• Cước phí vận chuyển hàng từ Trung Quốc sang Mỹ tăng lên, nhưng các công ty Trung Quốc đã nhanh chóng thích nghi bằng cách thay đổi chiến lược logistics.

3. Cách Temu (PDD Holdings) chia nhỏ đơn hàng để ship sang Mỹ rẻ hơn

Sau khi Mỹ tăng phí bưu chính quốc tế, các nền tảng thương mại điện tử Trung Quốc như Temu, Shein, Alibaba đã tìm ra cách lách luật để tiếp tục hưởng lợi từ chi phí vận chuyển thấp.

a) Chia nhỏ đơn hàng để né thuế nhập khẩu

• Mỗi gói hàng có giá trị dưới $800 USD sẽ được miễn thuế nhập khẩu vào Mỹ theo quy định de minimis rule.
• Temu gửi hàng trực tiếp đến từng khách hàng với giá trị đơn hàng nhỏ hơn $800 thay vì vận chuyển hàng loạt đến các kho hàng Mỹ.
• Nhờ đó, hàng Temu vừa không bị đánh thuế nhập khẩu, vừa tránh được các thủ tục hải quan phức tạp.

b) Gửi hàng theo dạng “thư tín quốc tế”

• Temu không sử dụng hình thức vận chuyển thương mại tiêu chuẩn mà thay vào đó gửi hàng qua hệ thống bưu chính quốc tế như USPS, giúp giảm chi phí.
• Mặc dù thời gian giao hàng chậm hơn, nhưng cách này giúp Temu giữ giá vận chuyển ở mức thấp.

c) Sử dụng hệ thống logistics toàn cầu

• Temu hợp tác với các hãng vận chuyển giá rẻ như YunExpress, Cainiao (thuộc Alibaba) để tối ưu chi phí.
• Các kiện hàng được tập hợp tại các trung tâm vận chuyển ở Trung Quốc, sau đó chuyển qua Mỹ bằng đường hàng không hoặc tàu biển với giá sỉ.

4. Kết luận

• Trước đây, hàng hóa từ Trung Quốc có phí vận chuyển rẻ hơn nội địa Mỹ vì hưởng lợi từ UPU, trợ cấp chính phủ và chiến lược logistics hiệu quả.
• Chính quyền Trump rút Mỹ khỏi UPU để tăng giá cước vận chuyển hàng Trung Quốc, giúp bảo vệ các doanh nghiệp Mỹ.
• Tuy nhiên, các công ty Trung Quốc như Temu đã lách luật bằng cách chia nhỏ đơn hàng, sử dụng quy tắc miễn thuế dưới $800, và tận dụng mạng lưới logistics toàn cầu để tiếp tục giữ giá ship rẻ.

Việc này cho thấy sự linh hoạt của các doanh nghiệp Trung Quốc và thách thức trong việc điều chỉnh chính sách thương mại để bảo vệ ngành sản xuất nội địa Mỹ.