Việc lật đổ Tổng thống Syria Bashar al-Assad gần đây đã thúc đẩy những diễn biến quân sự và chính trị quan trọng trong khu vực, đáng chú ý là liên quan đến các hoạt động quân sự của Israel và việc thành lập một chính phủ lâm thời mới của quân nổi dậy Syria.
Các hoạt động quân sự của Israel tại Syria
Sau khi Assad bị lật đổ, Israel đã tiến hành một loạt các cuộc không kích rộng khắp nhằm vào các tài sản quân sự của Syria:
- Phá hủy Hải quân Syria: Lực lượng Israel đã tiến hành các hoạt động được cho là đã xóa sổ năng lực hải quân của Syria, bao gồm cả việc phá hủy toàn bộ hạm đội hải quân của nước này tại các cảng ven biển.
- Vô hiệu hóa vũ khí chiến lược: Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã thực hiện hơn 300 cuộc không kích nhằm mục đích phá hủy kho vũ khí chiến lược của Syria để ngăn chúng rơi vào tay kẻ thù.
Bộ trưởng Quốc phòng Israel Israel Katz nhấn mạnh rằng những hành động này là cần thiết để loại bỏ các mối đe dọa đối với an ninh quốc gia, đặc biệt liên quan đến khả năng sở hữu vũ khí tiên tiến của các nhóm cực đoan.
Diễn biến chính trị: Quân nổi dậy Syria thành lập Chính phủ lâm thời
Sau khi chế độ Assad sụp đổ, các phe phái nổi dậy Syria đã có những bước tiến đáng kể hướng tới việc tái tổ chức chính trị:
- Bầu cử Thủ tướng lâm thời: Mohammed al-Bashir, một nhà lãnh đạo trong liên minh phiến quân, đã được bổ nhiệm làm thủ tướng lâm thời.
- Thành lập Chính phủ chuyển tiếp: Chính quyền lâm thời có nhiệm vụ quản lý các vùng lãnh thổ do phiến quân chiếm giữ và tạo điều kiện chuyển đổi sang cơ cấu chính phủ lâu dài hơn vào tháng 3 năm 2025.
Hoa Kỳ đã thúc giục quân nổi dậy thành lập một chính phủ bao trùm, cảnh báo về sự thống trị của bất kỳ phe phái nào, đặc biệt là Hayat Tahrir al-Sham (HTS), vốn có quan hệ lịch sử với các hệ tư tưởng cực đoan.
Ý nghĩa khu vực
Sự thay đổi quyền lực ở Syria có hậu quả địa chính trị rộng lớn hơn:
- Tác động tới Iran: Sự sụp đổ của Assad, một đồng minh quan trọng, là một bước thụt lùi đáng kể đối với ảnh hưởng của Iran trong khu vực, phá vỡ “trục kháng cự” chiến lược của nước này.
- Lập trường của Nga: Với việc Assad xin tị nạn ở Nga, Moscow phải đối mặt với thách thức trong việc duy trì chỗ đứng của mình ở Trung Đông, vì sự hiện diện quân sự của nước này ở Syria ngày càng trở nên bấp bênh.
- Lợi ích chiến lược của Israel: Bằng cách thiết lập một “khu vực phòng thủ vô trùng” ở miền Nam Syria và vô hiệu hóa các mối đe dọa tiềm tàng, Israel đặt mục tiêu tăng cường thế trận an ninh của mình trong bối cảnh bất ổn khu vực.
Những diễn biến này nhấn mạnh tình hình đang thay đổi nhanh chóng ở Syria, có tác động đáng kể đến sự ổn định khu vực và quan hệ quốc tế.
