“Chúng ta đã đạt được những tiến bộ chưa từng thấy trong 8 tháng qua.” — Tổng thống Donald J. Trump tuyên bố với vẻ đắc thắng trước người ủng hộ, và lập tức gây ra một làn sóng tranh cãi nảy lửa trên mạng xã hội lẫn truyền thông chính thống.
Đối với những người ủng hộ ông, đó là lời khẳng định của một nhà lãnh đạo dũng cảm, quyết đoán, đang “đưa nước Mỹ trở lại” một cách thần tốc. Nhưng với không ít người khác, đó là dấu hiệu của một thực tại bóp méo, nơi thành tích được xây dựng trên đống đổ nát của sự hỗn loạn, đe dọa pháp quyền và chia rẽ xã hội ngày càng sâu sắc.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng đối chiếu giữa những gì ông Trump nói – và những gì đang được cộng đồng, truyền thông, chuyên gia và chính người dân phản ánh.
Phải chăng nước Mỹ đang chứng kiến “sự hồi sinh chưa từng có”, hay là một chuỗi thay đổi đầy bất ổn, được che phủ bằng các khẩu hiệu rực rỡ?
Từ “tiến bộ” đến chia rẽ: Donald Trump đang xây dựng nước Mỹ hay đập vỡ nó?
“So much progress has been made in the last eight months. Progress like nobody has ever seen before.” – Donald Trump
Khi Donald Trump lên tiếng ca ngợi những thành quả chưa từng có trong tám tháng đầu nhiệm kỳ, người ta có thể đặt câu hỏi: Liệu đó là một tầm nhìn cải tổ mạnh mẽ, hay chỉ là một ảo ảnh chính trị được dựng nên từ tuyên truyền và sự sùng bái cá nhân? Trong khi ông mô tả nước Mỹ đang hồi sinh, thì nhiều người dân – từ các nhà khoa học, cựu chiến binh, giáo viên đến người nghèo – lại cảm thấy đất nước đang bị bẻ cong theo một hướng chưa từng có.
1. Những gì Trump gọi là “tiến bộ”
Tổng thống Trump khẳng định rằng nước Mỹ đã đạt được những bước tiến chưa từng có, từ chính sách thương mại, biên giới, kinh tế đến an ninh quốc gia. Các điểm thường được ông nhấn mạnh gồm:
-
“Giải cứu” hệ thống giáo dục khỏi “thế lực cánh tả”.
-
Tái thiết lực lượng vũ trang và mở rộng kiểm soát nội địa.
-
Xoá bỏ “chính phủ ngầm” trong các cơ quan như CDC, FBI.
-
Tăng cường “tự do” cho người dân – bằng cách nới lỏng luật súng, giảm thuế doanh nghiệp và cho phép tiền điện tử xâm nhập hệ thống tài chính truyền thống.
Truyền thông cánh hữu như Fox News không ngừng lặp lại những cụm từ như “lãnh đạo vĩ đại nhất thế giới”, “nền kinh tế mạnh chưa từng thấy”, hay “sự thức tỉnh của một nước Mỹ mới”.
2. Những phản ứng trái chiều từ cộng đồng và chuyên gia
Tuy nhiên, đằng sau lớp vỏ hào nhoáng là làn sóng phản đối mạnh mẽ:
-
Trevorchef, một đầu bếp kỳ cựu và cựu binh, bình luận trên X:
“Ông ta đã đẩy CDC đến chảy máu chất xám, bỏ rơi cựu chiến binh, lấy thức ăn khỏi miệng trẻ em, thuốc khỏi tay người già, và biến giáo dục thành công cụ tẩy não.”
-
Các tổ chức như American Federation of Teachers, ACLU và nhiều nhóm bảo vệ nhân quyền đã lên tiếng về các chính sách “vô nhân đạo” trong việc trục xuất di dân, áp dụng luật an ninh nội địa mơ hồ, và hình sự hóa các cuộc biểu tình ôn hoà.
-
Các nhà kinh tế độc lập cũng cảnh báo về những “bong bóng đầu tư” và rủi ro nợ công khi chính phủ bơm tiền vào các dự án “trả ơn” cho giới tài phiệt thân cận.
3. Phân tích chính sách và hệ quả xã hội
Dưới nhiệm kỳ hiện tại của Tổng thống Trump, hàng loạt chính sách gây tranh cãi đã được triển khai – với những tác động sâu rộng đến các tầng lớp dân cư, nền kinh tế và cấu trúc xã hội Hoa Kỳ. Dưới đây là một số điểm nổi bật:
Cắt giảm ngân sách và chương trình xã hội
Trump đẩy mạnh chính sách thắt chặt chi tiêu công với danh nghĩa “tái thiết đất nước”, dẫn đến việc cắt giảm sâu vào:
-
Chương trình hỗ trợ thực phẩm cho trẻ em và gia đình thu nhập thấp (SNAP)
-
Ngân sách Medicaid và Medicare khiến hàng triệu người già và người bệnh gặp khó khăn trong việc tiếp cận chăm sóc y tế.
-
Cắt tài trợ giáo dục liên bang, làm trầm trọng thêm bất bình đẳng trong giáo dục giữa các tiểu bang.
Thay đổi mạnh trong chính sách nhập cư và thực thi pháp luật
Dưới danh nghĩa “bảo vệ biên giới” và “khôi phục trật tự,” chính quyền Trump:
-
Triển khai các đơn vị vũ trang liên bang trên đường phố, bị cáo buộc bắt người không qua trình tự pháp lý tại các thành phố lớn.
-
Áp dụng chính sách “Remain in Mexico” và giới hạn tiếp nhận tị nạn, làm dấy lên khủng hoảng nhân đạo tại biên giới phía Nam.
-
Đẩy mạnh trục xuất ngay cả những cư dân có đóng góp lâu dài, gây chia ly gia đình.
Tác động đến cộng đồng khoa học và cơ quan chuyên môn
-
CDC mất hàng chục chuyên gia hàng đầu sau khi từ chối hợp tác với chiến dịch tiêm chủng theo hướng chính trị hóa.
-
Bộ Giáo dục và các cơ quan khoa học bị đưa vào tay các cựu bình luận viên từ Fox News – không có nền tảng chuyên môn nhưng có lập trường trung thành với Trump.
Tình trạng “chảy máu chất xám” và chính sách vì giới tài phiệt
-
Những nhà khoa học, nhà giáo, chuyên viên lão luyện đã từ nhiệm hoặc bị sa thải hàng loạt.
-
Trong khi đó, giới đầu tư và tập đoàn thân chính phủ lại hưởng lợi từ các chính sách giảm thuế, nới lỏng quy định, mở đường cho tiền điện tử, than đá, dầu khí… thậm chí được đưa vào quỹ 401(k) mà không cần kiểm chứng rủi ro.
4. Kết luận: Tầm nhìn hay Ảo ảnh?
Nếu đánh giá một cách khách quan, không thể phủ nhận chính quyền Trump đã tạo ra những thay đổi lớn. Nhưng câu hỏi cốt lõi là: những thay đổi ấy mang lại lợi ích cho ai, và để lại hệ lụy gì?
Trump và các đồng minh thường viện dẫn “hiệu quả vượt bậc”, “tăng trưởng chưa từng thấy”, nhưng sự thật nằm trong những vết nứt xã hội đang ngày một lớn:
-
Sự bất bình đẳng tăng cao.
-
Nền dân chủ bị bào mòn bởi các quyết định độc đoán và sự kiểm soát thông tin.
-
Cơ chế chuyên môn và pháp lý bị chính trị hóa đến mức báo động.
Trong khi Trump vẽ ra hình ảnh một “kỷ nguyên phục hưng”, những người khác – từ chuyên gia đến dân thường – đang thấy một ảo ảnh, được dựng nên bằng truyền thông thân chính phủ, các chiến dịch quảng bá, và nỗi sợ hãi.
Liệu chúng ta đang sống trong thời kỳ tái sinh của nước Mỹ, hay chỉ là chứng kiến sự tàn phá được bọc đường bằng những lời lẽ hoa mỹ? Câu trả lời không nằm ở tuyên bố, mà ở chính đời sống mỗi người dân Mỹ — và cuối cùng, trong lá phiếu của họ.
